Ziekteverzuim voorkomen en verlagen: hoe pak je dat aan?
Praktische tips om ziekteverzuim structureel te verminderen
Inhoud:
- Verdiep je in de betekenis van verzuim
- Ken het gemiddelde ziekteverzuimpercentage
- Verzuimpercentage berekenen: zo werkt het
- Let op verzuimsignalen bij je werknemers
- Houd ook rekening met de Wet verbetering poortwachter
- Je staat er niet alleen voor: verzeker jezelf tegen verzuim
- MKB Verzuim-ontzorgverzekering: volledig arbodienstverleningspakket en poortwachterproof
- Investeer in verzuim voorkomen in plaats van schade herstellen
Ziekteverzuim kan een grote impact hebben op zowel de productiviteit als de werksfeer binnen je bedrijf. Hoe zorg je ervoor dat je medewerkers gezond en gemotiveerd blijven? In dit artikel ontdek je praktische tips en strategieën om ziekteverzuim te voorkomen en te verlagen, zodat jouw organisatie optimaal blijft presteren.
Verdiep je in de betekenis van verzuim
Een stukje extra kennis is altijd mooi meegenomen. Verdiep je daarom in de betekenis van verzuim, zodat je goed op de hoogte bent van relevante termen en soorten verzuim.
Verzuim betekenis
Verzuim is een term uit het arbeidsrecht voor de situatie waarin een werknemer niet verschijnt op werk en daarvoor als reden ‘ziekte’ opgeeft. Verzuim kan kortdurend of langdurig zijn. Is een medewerker binnen 4 weken hersteld en weer aan het werk? Dan spreken we van kortdurend verzuim. Bij verzuim langer dan 4 weken, waarbij niet wordt verwacht dat de werknemer op korte termijn weer aan het werk gaat, spreken we van langdurig verzuim.
Welke soorten verzuim zijn er?
Naast kortdurend en langdurig ziekteverzuim onderscheiden we frequent kortdurend (ziekte)verzuim en ongeoorloofd ziekteverzuim.
Frequent kortdurend ziekteverzuim
Een werknemer meldt zich vaak ziek voor een korte periode. Frequent kortdurend verzuim kan verschillende oorzaken hebben, zoals privéproblemen, stress of een conflict op werk.
Ongeoorloofd ziekteverzuim
Een werknemer verschijnt zonder toestemming niet op werk. Soms zelfs zonder dit te melden.
Ziekteverzuim indelen in kleuren
Je kunt verschillende soorten ziekteverzuim ook indelen in kleuren:
Wit verzuim: medewerker is ziek en kan niet werken
Zwart verzuim: medewerker meldt zich onterecht ziek (bijvoorbeeld geen zin, dreigend arbeidsconflict of om te zorgen voor een ziek kind)
Grijs verzuim: medewerker meldt zich ziek. Er is sprake van ziekte, maar sommige werkzaamheden zou je medewerker wel kunnen uitvoeren.
Roze verzuim: medewerker is ziek, maar verschijnt toch op werk
Ken het gemiddelde ziekteverzuimpercentage
Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage in Nederland lag volgens het CBS in het eerste kwartaal van 2024 op 5,5% Dat betekent dat een werknemer gemiddeld 5,5 dagen van elke honderd werkdagen mist door ziekte. Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage maakt geen onderscheid tussen kortdurend en langdurig ziekteverzuim. Die laatste categorie vertegenwoordigt zo’n 90% van het totale aantal verzuimdagen.
Verzuimpercentage berekenen: zo werkt het
Je kunt het verzuimpercentage voor je eigen bedrijf berekenen. De meest zuivere uitkomst krijg je door het aantal verzuimde kalenderdagen te delen door het totale aantal beschikbare kalenderdagen in een bepaalde periode van al je medewerkers samen. De uitkomst daarvan vermenigvuldig je met 100.
Verzuimpercentage berekenen op basis van het aantal werkdagen per kwartaal
Stel, in jouw onderneming werken 20 personen, hiervan werken er 18 fulltime (100%), en 2 parttime (75%).
Het tweede kwartaal van een jaar telt altijd 91 kalenderdagen. Het totaal aantal beschikbare kalenderdagen van alle werknemers samen is bij dit bedrijf: 18 x 91 + 2 x 0,75 x 91 = 1774,5 kalenderdagen. De parttimers neem je alleen mee voor het percentage dat ze werken.
Er zijn in het tweede kwartaal 4 ziektemeldingen:
Medewerker 1 is ziek van 1 t/m 4 april
Medewerker 2 is ziek van 6 t/m 7 april
Medewerker 3 is ziek van 29 mei tot en met 6 juni
Medewerker 4 (parttimer) is ziek van 1 t/m 25 juni
Het aantal ziektedagen per werknemer:
Medewerker 1: 4 ziektedagen
Medewerker 2: 2 ziektedagen
Medewerker 3: 9 ziektedagen
Medewerker 4 (parttimer): 25 x 0,75=18,75 ziektedagen
Het totale aantal ziektedagen is dan 33,75.
Het ziekteverzuimpercentage van je bedrijf in het tweede kwartaal bereken je nu als volgt:
Formule percentage ziekteverzuim berekenen
Aantal verzuimde dagen/ aantal beschikbare dagen) x 100% = (33,75/1774,5)*100% = 1,9%
Let op: Bovenstaande berekening van het verzuimpercentage is fictief. Het werkelijke verzuimpercentage ligt over het algemeen een stuk hoger.
Belang van het verzuimpercentage berekenen
Waarom zou je precies willen weten wat het verzuimpercentage van jouw onderneming is? Dit is belangrijk omdat het verzuimpercentage direct inzicht geeft in de kosten van zieke werknemers. Hoe hoger het verzuimpercentage, hoe groter de financiële impact door loondoorbetaling, vervangend personeel, en mogelijk productiviteitsverlies. Door het verzuimpercentage nauwkeurig te monitoren, kun je beter inschatten welke maatregelen nodig zijn om verzuim te verlagen en kosten te beheersen.
Let op verzuimsignalen bij je werknemers
Iedereen is weleens ziek. Zeker in de koudere maanden gaan griep- en verkoudheidsvirussen vrolijk rond op de werkvloer. Het komt dan ook regelmatig voor dat een medewerker een of enkele dagen ziek thuis blijft. Vervelend, maar over het algemeen geen ramp. Het wordt pas een groter probleem voor beide partijen als een werknemer langdurig uitvalt, bijvoorbeeld met een burn-out. Vaak is de oorzaak van langdurige ziekte een combinatie van zaken die spelen in de privésfeer en werkgerelateerde invloeden, zoals een te hoge werkdruk, stress of een conflict.
Verzuim voorkomen (Verzuimpreventie)
Langdurige zieke werknemers die uitvallen door oorzaken die vooral in de privésfeer liggen, kun je niet voorkomen. Ziekte door omstandigheden op werk kun je wél aanpakken, bijvoorbeeld door aandacht te besteden aan verzuimpreventie. Ziekteverzuim aanpakken is dus zeker mogelijk. Met een gericht verzuimprogramma kun je verzuimsignalen beter opvangen, risico’s inventariseren en leer je ook hoe je op de juiste manier in contact blijft met zieke medewerkers en onderliggende problemen opspoort.
Zorgvuldig omgaan met frequent kortdurend verzuim
Het voeren van verzuimgesprekken met werknemers die frequent kortdurend verzuimen levert bewezen positieve resultaten op. Door tijdig en zorgvuldig in gesprek te gaan met werknemers kun je langdurig verzuim niet helemaal uitsluiten, maar maar wel sterk bekorten. Leidt frequent kortkurend verzuim toch tot langdurige uitval? Dan verklein je met verzuimgesprekken de kans dat langdurig verzuim, door alle negatieve impact die dit veroorzaakt voor jou en je werknemer, leidt tot een arbeidsconflict.
Verzuimpreventie is een goede manier om ziekteverzuim beter te beheersen. Toch zal het in de praktijk onmogelijk zijn om het ziekteverzuimpercentage helemaal naar 0 te brengen.
Houd ook rekening met de Wet verbetering poortwachter
Zorg dat je op de hoogte bent van wetgeving op het gebied van arbeidsrecht, zoals de Wet verbetering poortwachter. Deze stelt een aantal eisen aan jou en je werknemer om langdurig verzuim te beperken en je werknemer zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. Als je niet aan deze eisen voldoet, kan UWV je een boete opleggen.
Deze wet verplicht je bijvoorbeeld om uiterlijk binnen één week na de eerste ziektedag een melding te maken van het ziektegeval bij de arbodienst of bedrijfsarts. Daarnaast beschrijft deze wet een heleboel andere verplichtingen voor jou en je werknemers. Wil je zeker weten dat je aan al deze verplichtingen voldoet? Dan kun je het beste een verzuimprotocol opstellen.
Je staat er niet alleen voor: verzeker jezelf tegen verzuim
Ziekteverzuim zal dus altijd in meer of mindere mate een rol spelen. Volledig het ziekteverzuim voorkomen is een illusie. Gelukkig sta je er niet alleen voor en bestaan er genoeg mogelijkheden om jezelf te ontzorgen bij ziekteverzuim.
Overweeg een verzuimverzekering
Allereerst kun je een verzuimverzekering afsluiten. Daarmee ben je verzekerd voor de kosten wanneer medewerkers ziek worden. Je bent volgens de wet verplicht om tot twee jaar lang (104 weken) het loon van een zieke werknemer door te betalen. Met een verzuimverzekering wordt een deel of het volledige bedrag van deze loondoorbetaling gedekt, afhankelijk van de polisvoorwaarden.
Extra ondersteuning
De verzuimverzekeraar biedt vaak extra ondersteuning, bijvoorbeeld op het gebied van re-integratie. Veel verzekeraars werken samen met arbodiensten en specialisten die helpen bij het verlagen van verzuim en het begeleiden van re-integratie. Zo krijg je advies over preventieve maatregelen om ziekte te voorkomen, en ondersteuning bij het naleven van de Wet verbetering poortwachter, die werkgevers verplicht om actief mee te werken aan de re-integratie van zieke medewerkers.
Een ander voordeel van een verzuimverzekering is dat het de continuïteit van je bedrijf beschermt. Langdurige ziekte van medewerkers kan leiden tot hogere kosten, lagere productiviteit en een zwaardere belasting voor andere medewerkers. Door deze risico’s af te dekken, creëer je rust en zekerheid binnen je onderneming. Zo kun je je blijven focussen op de dagelijkse bedrijfsvoering.
Een casemanager van een verzuimontzorgoplossing helpt je verder
De wet- en regelgeving rondom ziekte en verzuim is ingewikkeld. Bovendien is het een gevoelig onderwerp tussen jou en je werknemer. Onbegrip en irritatie liggen op de loer en dat werkt langdurig verzuim alleen maar in de hand. Niet zelden ontaard verzuim in een arbeidsconflict.
Naast regelmatig in gesprek te gaan met je verzuimende werknemers kan het tijdig inschakelen van een casemanager, een specialist op het gebied van verzuim en inzetbaarheid, een heleboel ellende helpen voorkomen. Innovatieve aanbieders van verzuimontzorgoplossingen, zoals Preventh, leveren een complete verzuimontzorgoplossing inclusief een onafhankelijke casemanager die werkgever en werknemer ondersteuning bieden op het gebeid van verzuim en inzetbaarheid.
Met een verzuimverzekering investeer je in goede voorzieningen
Tot slot kan het ook de arbeidsrelatie verbeteren. Je werknemers weten dat er goede voorzieningen zijn bij ziekte en dat jij actief meewerkt aan een gezonde werkplek. Dit kan de motivatie en betrokkenheid verhogen, wat weer kan bijdragen aan ziekteverzuim voorkomen.
MKB Verzuim-ontzorgverzekering: volledig arbodienstverleningspakket en poortwachterproof
Naast een ‘gewone’ verzuimverzekering kun je ook kiezen voor een MKB Verzuim-ontzorgverzekering. Deze uitgebreide verzuimverzekering bestaat sinds 1 januari 2020 en is onderdeel van een pakket kabinetsmaatregelen om werkgevers te ontzorgen bij langdurig zieke werknemers. Deze verzekering is speciaal ingericht voor mkb’ers, bevat een volledig arbodienstverleningspakket en is poortwachterproof.
Investeer in verzuim voorkomen in plaats van schade herstellen
Net als bij een gewone verzuimverzekering, ben je ook verzekerd tegen de loondoorbetalingsverplichting aan zieke werknemers. Een MKB Verzuim-ontzorgverzekering biedt extra dienstverlening op het gebied van re-integratie van werknemers, maar richt zich ook op verzuimpreventie. Alles op het gebied van inzetbaarheid (preventie), verzuim en re-integratie wordt ontzorgd. Preventh, dat een innovatieve verzuimontzorgoplossing aanbiedt, wijst zelfs een onafhankelijke casemanager toe die al het regelwerk op zich neemt; van administratie, opstellen van een plan van aanpak, tot het samenstellen van het re-integratiedossier. Bovendien begeleidt een casemanager verzuimende werknemers door een waardevolle intermediaire rol op zich te nemen die het herstel sterk bevordert.
