Arbeidsongeschikte medewerker en vakantie

Stel dat je een medewerker hebt die (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt is en graag op vakantie wil. Hoe gaat dat in zijn werk? Heeft een zieke medewerker recht op vakantiedagen? Een antwoord op deze en andere vragen.

Vakantie tijdens ziekte

Ieder mens heeft behoefte aan vakantie, ook een arbeidsongeschikte medewerker. Weg uit de dagelijkse sleur, nieuwe energie opdoen, het zonnetje opzoeken. Maar waar heeft een zieke werknemer recht op? 6 vragen en antwoorden.

1. Wat is het verschil tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen?

Wettelijke vakantiedagen worden toegekend op basis van de wet (4 keer de arbeidsduur per week, bijvoorbeeld 20 dagen) en bovenwettelijke vakantiedagen zijn de extra vakantiedagen die de medewerker daar bovenop krijgt (bijvoorbeeld 4 dagen).

2. Hoeveel vakantiedagen bouwen arbeidsongeschikte medewerkers op?

Medewerkers die geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn, bouwen volledig wettelijke en bovenwettelijke vakantie-uren op. 

Hierop geldt een uitzondering. Als jouw bedrijf niet gebonden is aan een CAO, dan mag je bepalen dat een medewerker bij gehele of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid alleen de eerste 26 weken volledig bovenwettelijke vakantie-uren opbouwt. Daarna bouwt hij dan alleen bovenwettelijke vakantie-uren op over de uren dat hij hersteld is. Dus als iemand bijvoorbeeld voor 50 procent beter is, dan bouwt hij voor 50 procent bovenwettelijke dagen op.

Let op: je moet deze bepaling wel vastleggen in je eigen personeelshandboek en/of arbeidsvoorwaardenreglement.

3. Mag een onderneming vakantiedagen afschrijven als een arbeidsongeschikte medewerker op vakantie gaat? 

Er is een verschil tussen een medewerker die met vakantie gaat en tijdens de vakantie arbeidsongeschikt wordt en een medewerker die al (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt is en in deze periode besluit om op vakantie te gaan. 

• Als een gezonde medewerker met vakantie is en deze wordt tijdens zijn vakantie arbeidsongeschikt, is instemming van de medewerker nodig voor het afschrijven van vakantiedagen. Volgens de wet heeft je zieke werknemer namelijk geen vakantie. Wel moet hij zich dan ziek melden en kunnen bewijzen dat hij ziek was. 

• Als een medewerker die al arbeidsongeschikte is op vakantie gaat, dan wordt dit van zijn saldo vakantiedagen afgehouden. Volgens de wet is dit redelijk, omdat de arbeidsongeschikte medewerker tijdens zijn ziekte ook volledig wettelijke vakantiedagen opbouwt.

4. Wat gebeurt er als een arbeidsongeschikte medewerker geen vakantie opneemt? 

De wettelijke vakantiedagen van je arbeidsongeschikte medewerkers kunnen komen te vervallen. Voor deze dagen geldt namelijk een vervaltermijn van zes maanden. De wettelijke vakantiedagen die in een kalenderjaar worden opgebouwd moeten vóór 1 juli van het jaar daarna zijn opgenomen. 

De vervaltermijn van zes maanden geldt niet als de arbeidsongeschikte medewerker redelijkerwijs niet in staat was om ze op te nemen (bijvoorbeeld omdat hij langdurig arbeidsongeschikt was en vrijgesteld was van zijn re-integratieverplichtingen). In dat geval krijgen deze vakantiedagen een verjaringstermijn van vijf jaar.

De vervaltermijn van zes maanden geldt niet voor bovenwettelijke vakantiedagen: deze houden sowieso een verjaringstermijn van vijf jaar.

5. Is een arbeidsongeschikte medewerker verplicht om vakantie op te nemen? 

Nee. Een arbeidsongeschikte medewerker is niet verplicht om vakantie op te nemen. Hij moet - zoals hierboven opgemerkt - er wel voor waken dat zijn vakantiedagen niet vervallen of verjaren. 

Het advies is wel om vakantieopname te stimuleren, want ook voor een arbeidsongeschikte medewerker kan het prettig zijn een paar weken niet te hoeven re-integreren en rust te hebben.

6. Wie bepaalt of een arbeidsongeschikte medewerker op vakantie mag?

Het is niet de taak van de bedrijfsarts om te bepalen of dit wel of niet mag. Als werkgever bepaal jij dat. Je geeft dus wel of geen toestemming voor vakantie tijdens ziekte. De bedrijfsarts kan hierin slechts adviseren. Mijn advies is om het oordeel van de bedrijfsarts wel te laten meewegen in het besluit. 

De bedrijfsarts bekijkt of er medisch gezien wel of geen bezwaren zijn voor een vakantie. Het is dus mogelijk dat vanuit medisch oogpunt het niet verstandig is om op vakantie te gaan. De vakantie mag sowieso het herstelproces niet in de weg staan of zelfs mogelijk verslechteren. 

Stel dat een bepaald intensief revalidatietraject door de vakantie onderbroken moet worden. Dit kan het herstelproces vertragen en daardoor belemmert de vakantie dus een herstel. Dat kan betekenen dat het beter is om de vakantie niet toe te kennen.

Tot slot: let op dat bepaalde CAO’s in kleine mate afwijken van bovenstaande.