Hoe werkt een ploegendienst?
Do's and dont's bij het instellen van een ploegendienst
Om te zorgen dat er continu gewerkt wordt in je bedrijf kun je ploegendiensten draaien. Daarbij laat je de medewerkers werken in onregelmatige uren volgens een vast rooster. Hoe pak je het inroosteren van de shifts aan?
Er zijn vele verschillende soorten ploegendiensten te bedenken. Twee-, drie-, vier- en vijfploegendiensten zijn daarbij het meest gebruikelijk. Het aantal geeft aan hoeveel ploegen er in totaal werken. In twee-ploegendienst wordt bijvoorbeeld door de ene ploeg de ene week gewerkt van 's ochtends vroeg tot 's middags, en de andere week van 's middags tot in de (late) avond. Met een drieploegenrooster kun je zorgen dat je 24-uur kunt werken. De derde ploeg kan dan ’s nachts werken. Als je een vijf-ploegendienst hebt, is er sprake van een continu rooster. Er is dan altijd, zeven dagen per week, één van de vijf ploegen aanwezig.
Gezondheid
Door de onregelmatigheid van werken en vooral door het ’s nachts werken kunnen ploegendiensten grote gevolgen hebben voor je personeel. Het heeft namelijk een effect, zowel lichamelijk als geestelijk. Ploegendienstwerkers hebben vaak last van concentratieverlies, slaapgebrek, hoogfpijn, migraine etcetera. Door goed te roosteren kun je deze problemen zoveel mogelijk tegengaan.
Waar moet je op letten bij het opstellen van rooster?
De volgende dingen zijn goed voor je werknemers:
Een snelle voorwaartse (!) rotatie. De voorwaartse rotatie is belangrijk, omdat je het kunt vergelijken met een jetlag. Een menselijk lichaam past zich beter aan bij vertragingen (bijvoorbeeld reizen naar de Verenigde Staten) dan aan versnellingen (terug van de Verenigde Staten). Zorg er dus voor dat ploegendiensten steeds later beginnen. Daar kan het lichaam het best op anticiperen.
Voldoende rust tussen diensten. Een rust van vijftien uur is een goed uitgangspunt. Als iemand de cyclus heeft gewerkt, bijvoorbeeld zes dagen werken, geef de werknemer genoeg rust, bijvoorbeeld vier dagen vrij. Geef iemand vrij na de nachtdienst, dan heeft de werknemer de meeste tijd om weer in het ritme te komen.
Regelmaat. Spreekt voor zich, als iemand in een bepaald ritme komt, is dat voor het lichaam het prettigst maar ook mentaal.
Maar twee éénopvolgende nachtdiensten achter elkaar. Als iemand meer dan twee nachtdiensten achter elkaar draait, raakt zijn of haar bioritme in de war. Dit zorgt voor moeheid en andere klachten. Hierdoor is je werknemer minder goed inzetbaar.
Maak direct een ploegenrooster aan met een van onze voorbeelden.
Overige zaken:
Niet beginnen met een nachtdienstperiode
Vroege dienst niet beginnen voor 07.00 uur
Zoveel mogelijk besteedbare vrije tijd in de weekeinden
Zoveel mogelijk vaste doordeweekse avonden vrij
Zoveel mogelijk maaltijden in gezinsverband