Webinar: Veilig werken met dieselmotoremissie
Tref de juiste maatregelen in het auto- en truckbedrijf
Veilig werken met dieselmoteremissie in auto-en truckbedrijven gebeurt niet altijd, en dit terwijl dieselrook een sluipend gevaar is. In dit webinar praten experts van TNO, Inspectie SZW en OOMT je bij over de risico's en maatregelen die je kunt treffen.
Wat is dieselmotoremissie?
‘Dieselmotoremissie (DME) is een verzamelnaam voor een complex en gevaarlijk mengsel van verschillende stoffen en gassen,’ legt Jody Schinkel van TNO uit. ‘Tijdens de verbranding van diesel, ontstaan er stoffen, ook wel ‘deeltjes’ genoemd. Het gaat om stoffen als metalen en elementaire koolstoffen en die zijn schadelijk voor je gezondheid. Elementaire koolstoffen zijn afkomstig uit onder andere de landbouw, industrie, houtstook (van schoorstenen) en slijtage van banden. Naast deze stoffen ontstaan er ook gassen, zoals aceton en koolstofmonoxide’.
De samenstelling van dieseluitlaatgas is volgens Schinkel afhankelijk van een aantal factoren, zoals het type motor, het type brandstof, de verbrandingstemperatuur en het rijgedrag van de chauffeur. ‘Hoe dichter je bij de uitlaat van een vervoersmiddel staat, hoe meer giftige gassen en stoffen je binnenkrijgt. De temperatuur is het hoogste dicht bij de uitlaat van een vervoersmiddel, hierdoor komen meer giftige gassen en stoffen vrij. Naarmate je verder weg van de uitlaat staat, adem je minder gassen, maar meer ‘deeltjes’ in, zoals metalen en elementaire koolstoffen.’
Waarom is dieselmotoremissie giftig?
Bij verbranding van fossiele brandstoffen ontstaan roetdeeltjes. Naast elementaire en organische koolstoffen bevinden zich nog duizenden subelementen in de verbranding. Die deeltjes bevatten kankerverwekkende stoffen.’ Het Internationale Agentschap voor Kankeronderzoek (IAK) bevestigt dit.
Bij langdurige blootstelling aan DME in hoge concentratie is er een grote kans dat je kanker krijgt, de meest voorkomende vorm is longkanker. Langdurige blootstelling kan ook leiden tot chronische luchtwegaandoeningen, zoals COPD en astma. Op korte termijn kan DME leiden tot irritatie aan keel, neus, ogen of longen.
Waarom zijn dieselmotoren giftiger zijn dan benzine- en gasmotoren?
‘Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door roetdeeltjes’, legt Schinkel uit. ‘Diesel creëert bij de verbranding veel meer ‘deeltjes’ dan benzine- en gasmotoren.’ Dit betekent niet dat benzine- en gasmotoren supergezond zijn. ‘Bij beide motoren komen onder andere stikstofoxiden en koolwaterstoffen vrij,’ gaat hij verder. ‘Gasmotoren zijn relatief het schoonst: Deze motoren produceren het minst aantal ‘deeltjes’. Een gasmotor produceert vooral stikstofoxiden.’
Meten van DME
In Nederland is de wettelijke grenswaarde van DME 10 microgram elementaire koolstof per kubieke meter. Het meten van elementaire koolstoffen is verplicht in Nederland. ‘Dat wil zeggen dat er maximaal ingezet moet worden op het beheersen van blootstelling aan DME. Daarvoor gebruiken we de arbeidshygiënische strategie,’ vertelt Schinkel. ‘Sommige sectoren vervangen dieselmotoren, maar niet elke sector heeft deze keuze. De sectoren die dieselmotoren niet kunnen vervangen, nemen technische maatregelen zoals het gebruiken van afzuiginstallaties.
STOP-strategie voor minder DME
Bij het treffen van maatregelen bij je eigen bedrijf is de STOP-strategie een nuttig handvat. De letters van STOP hebben elk een andere betekenis:
De S staat voor substitutie (vervangen van de gevaarlijke stof)
De T staat voor technische maatregelen (zoals afzuiging)
De O staat voor organisatorische maatregelen (zoals trainingen of taakroulatie)
De P staat voor persoonlijke beschermingsmiddelen (zoals luchtweg- of huidbescherming)
Substitutie in de garagebranche is erg moeilijk, aangezien we in Nederland nog gebruik mogen maken van dieselbrandstof. ‘Deze vrachtwagens moeten allemaal onderhouden worden en komen naar de garage voor een APK,’ legt Carlo de Deckere van Inspectie SZW uit. ‘Op dit gebied is substitutie niet mogelijk. Er zijn vrachtwagens die met een ‘schonere’ motor rijden, maar als we kijken naar de garagebedrijven dan focussen we niet op substitutie, maar juist op onder andere technische maatregelingen.’
Praktische maatregelen voor auto- en truckbedrijven
De maximale blootstelling aan DME is in deze branche 7 microgram. ‘Mocht je bedrijf niet aan deze hoeveelheid microgram voldoen, dan kun je maatregelen treffen,’ vertelt Edgar Rijbaarsman (OOMT). Het zijn een aantal eenvoudige maatregelen, zoals:
1. Zorgt dat de motor van je voertuig zo min mogelijk draait
Volg zo’n kort mogelijke route. Stop meteen met rijden wanneer je je bedrijf binnen komt. Moet je per se een stuk rijden in de garage? Plaats dan de voertuigen met een dieselmotor direct bij de deur, zodat je deze uitlaatgassen niet in je pand krijgt.
Zorg dat je werkplek makkelijk toegankelijk is. Op deze manier kun je zo snel mogelijk een voertuig naar binnen en buiten rijden.
2. Koppel altijd een afzuigslang aan als de motor per se binnen moet draaien
Pak het probleem bij de bron aan: Zuig meteen de uitlaatgassen weg uit het pand, door gebruik te maken van een opzetfilter.
Controleer of de slang goed werkt (Zitten er geen scheurtjes in de slang? Zijn alle koppelstukken aanwezig?)
3. Gebruik een opzetfilter (roetfilter)
Gebruik deze filter wanneer je zowel naar buiten als binnen rijdt.
Een ‘koude’ motor produceert heel veel roet. Een filter kan dit verminderen. Met een koude motor bedoelen we een motor die nog niet eerder gestart is dezelfde dag.
4. Reinig de filter op tijd (nat)
Gebruik geen perslucht om een voertuig schoon te maken. Hierdoor verplaatst het stof dat zich op een voertuig bevindt, naar de lucht. Gevolg: een stofwolk die jij inademt.
Kies voor de gezonde optie en pak een doek en reinig nat. Het kiezen voor een schrobmachine is ook een slimme keuze.
Dit webinar is onderdeel van de webinarreeks 'Veilig werken met gevaarlijke stoffen'. Ontdek andere webinars en krijg tips en tools via deze pagina.
