WAZO: de Wet Arbeid en Zorg uitgelegd
Wettelijk verplichte verlofregelingen
Soms heeft je werknemer recht op verlof. Bijvoorbeeld bij de geboorte van een kind of als iemand zorg moet geven aan een partner of kind. De Wet Arbeid en Zorg (WAZO) regelt veel van dit soort verlofregelingen. Hoe werkt de WAZO en welke regelingen vallen onder deze wet?
WAZO betekenis
De Wet Arbeid en Zorg (WAZO) regelt het recht op verschillende soorten verlof voor werknemers. Bekende voorbeelden van verlofsoorten die de WAZO regelt zijn ouderschapsverlof en zorgverlof.
Het doel van WAZO
De Wet Arbeid en Zorg maakt het eenvoudiger voor werknemers om werk en privé te combineren. Want soms gebeuren er gewoon dingen in het leven van je werknemer die zijn of haar aandacht verdienen. Bijvoorbeeld iets moois als een zwangerschap of iets vervelends als een familielid dat ernstig ziek is.
De WAZO zorgt ervoor dat een werknemer binnen het kader van zijn of haar werk toch ruimte heeft om aandacht te hebben voor belangrijke privésituaties, zoals de geboorte van een kind of de verzorging van een familielid. Je werknemer hoeft dus geen ontslag te nemen om hiervoor tijd te maken. Hierdoor wordt het professionele en het persoonlijke leven van een werknemer beter in balans gebracht.
WAZO voor de werkgever
De Wet Arbeid en Zorg voorziet in regelgeving voor verschillende soorten verlof voor je werknemers. Je moet dus goed op de hoogte zijn van de regels en voorwaarden zoals die in de WAZO opgenomen zijn.
Maar daarnaast kan het ook zijn dat er aanvullende afspraken zijn gemaakt over verlof, bijvoorbeeld in:
de cao
de arbeidsovereenkomst
personeelsregelingen
Wees dus op de hoogte van de WAZO maar ook van de aanvullende afspraken over verlof binnen je organisatie.
Verlofregelingen in de WAZO
Welke verlofregelingen bestaan er in de WAZO? We zetten ze voor je op een rij:
Zorgverlof (kort en lang)
Volgens de WAZO mag een werknemer zorgverlof opnemen als een familielid of een andere naaste relatie hulp nodig heeft. In de praktijk gaat het vaak om een kind of een partner. Je hebt kortdurend en langdurend zorgverlof. Alleen kortdurend zorgverlof is een betaald verlof (WAZO art. 5:1-16).
Lees meer over zorgverlof
Calamiteitenverlof
Heeft je werknemer een noodgeval of een onvoorziene omstandigheid? Dan kan hij daar door de WAZO tijd aan besteden zonder dat dit invloed heeft op zijn werk of inkomen. De werknemer meldt je waarom hij urgent ergens naartoe moet, en vervolgens accepteer jij dat verzoek (als het een redelijk verzoek is). Calamiteitenverlof is een betaald verlof (WAZO art. 4:1).
Lees meer over calamiteitenverlof
Zwangerschaps- en bevallingsverlof
Voor zwangere vrouwen is in de Wet Arbeid en Zorg zwangerschaps- en bevallingsverlof opgenomen. Dat komt neer op 6 weken zwangerschapsverlof en vervolgens 10 weken bevallingsverlof. In beide gevallen gaat om betaald verlof (WAZO art. 3:1-1a).
Lees meer over zwangerschaps- en bevallingsverlof
Geboorteverlof
Na de geboorte van een kind heeft de partner recht op geboorteverlof. Tijdens het geboorteverlof betaal je het loon van je werknemer door. De WAZO schrijft voor dat dit verlof in totaal eenmaal de arbeidsduur van een week is. Deze tijd mag in de eerste 4 weken na de bevalling opgenomen worden. Je werknemer mag ook nog aanvullend geboorteverlof opnemen, zonder doorbetaling van loon (WAZO art. 4:2-2a).
Lees meer over geboorteverlof
Ouderschapsverlof
Ouders met kinderen tot 8 jaar oud hebben recht op ouderschapsverlof. Dit verlof geldt ook voor stiefouders, pleegouders en adoptieouders. Sinds 1 augustus 2022 zijn de eerste 9 weken van dit type verlof betaald, de overige 17 weken niet. Deze regeling van de WAZO heeft als doel dat ouders beter kunnen wennen aan de nieuwe situatie (WAZO art. 6:1-11).
Lees meer over hoe ouderschapsverlof werkt
Adoptieverlof of pleegouderverlof
Bij een adoptie heeft een werknemer recht op verlof zonder loondoorbetaling. Deze regeling is bedoeld om ouders en kind aan elkaar te laten wennen. Iemand heeft maximaal 6 weken recht op dit type verlof en kan het opnemen vanaf 4 weken voordat het kind zich bij het gezin voegt tot 22 weken erna (WAZO art. 3:2).
Meer over adoptieverlof of pleegzorgverlof
WAZO en vakantiedagen
De WAZO zegt niets over vakantiedagen. Voor vakantiedagen gelden namelijk andere regels dan voor verschillende soorten verlof zoals geregeld in de WAZO. De verlofregelingen in de Wet Arbeid en Zorg zijn gekoppeld aan de privéomstandigheden van een werknemer. Vakantiedagen vallen onder wettelijk verlof. Deze vrije dagen bouwt elke werknemer op als hij aan het werk is. Die dagen kan hij vervolgens opnemen zoals hij wil.
Meer over vakantiedagen
Wet Arbeid en Zorg & bijzonder verlof
Soms hebben werknemers recht op bijzonder verlof. Maar dat is niet op basis van de Wet Arbeid en Zorg. Bijzonder verlof, zoals voor een huwelijk of voor een verhuizing, krijgt iemand als dat op een andere plek is vastgelegd, zoals in de cao of in het bedrijfsreglement.
Meer over bijzonder verlof
Levensloopregeling
De levensloopregeling is een oude regeling om te sparen voor onbetaald verlof. Of om eerder te kunnen stoppen met werken. Deze regeling is op 1 januari 2012 afgeschaft. Er was een overgangsregeling die tot 1 januari 2022 liep. De levensloopregeling maakt dus geen onderdeel uit van de Wet Arbeid en Zorg.
Bron: Wetten.overheid.nl
