AOV voor zzp verplicht?

In het kader van ‘meer zekerheid voor werkenden’ wordt er gewerkt aan een verplichte basisverzekering arbeidsongeschiktheid (AOV) voor zzp’ers, freelancers en ondernemers. Wat houdt zo’n verplichte verzekering in, voor wie gaat hij gelden, wat kost dat en zijn er ook alternatieven? We geven je het antwoord op deze en andere vragen.

Wat is de verplichte verzekering zzp?

Als het aan de overheid ligt, dan geldt per 1 januari 2027 een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zzp’ers, freelancers en ondernemers. Dit is een verzekering die je beschermt tegen inkomensverlies als je door ziekte of een ongeval niet kan werken. Met een verplichte verzekering is elke zelfstandige tot de geldende AOW-leeftijd verzekerd, ook de zelfstandigen die nu geen arbeidsongeschiktheidsverzekering kunnen afsluiten. Bij de verplichte AOV geldt een acceptatieplicht, net zoals nu bij de zorgverzekering. 

Waarom een verplichte basisverzekering arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen (BAZ)

De overheid wil dat alle zzp'ers een arbeidsongeschiktheidsverzekering (BAZ) hebben om hen te beschermen tegen financiële problemen bij ziekte of een ongeval. Nu heeft een groot deel van de zzp'ers geen verzekering, omdat deze te duur is of omdat ze denken het risico zelf te kunnen dragen. Hierdoor zijn ze kwetsbaar als ze niet kunnen werken. Een verplichte verzekering zorgt voor een basisinkomen, helpt om de verschillen tussen werknemers en zzp'ers te verkleinen en voorkomt dat de samenleving opdraait voor de kosten als een onverzekerde zzp'er niet meer kan werken​. 

Verplicht verzekeren zzp: voor wie geldt het?

De verzekering is verplicht voor alle zelfstandigen die winst maken met hun eigen bedrijf, zogenaamde IB-ondernemers. Ook als je bent aangesloten bij een broodfonds of schenkkring ben je verplicht om de verplichte AOV af te sluiten. 

En voor wie niet? 

• Directeur-grootaandeelhouders (DGA’s). 

• Resultaatgenieters (iemand die belasting betaalt over inkomsten uit andere werkzaamheden, zoals een bijbaan of freelance opdrachten, naast hun hoofdinkomen)

• Meewerkende partners

Heb je al een arbeidsongeschiktheidsverzekering bij een verzekeringsmaatschappij? Dan hoef je geen verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten, als je aan deze voorwaarden voldoet: je hebt een verzekering afgesloten die uitkeert tot je 55ste en de wachttijd is niet langer dan één jaar. De meeste AOV’s die je op dit moment kunt afsluiten, voldoen aan die voorwaarden. 

Wat dekt de verplichte basis AOV voor zzp’ers?

De verplichte AOV keert 70% van het laatstverdiende inkomen uit, met een maximum van 100% van het minimumloon. Dit betekent dat de maximale maandelijkse uitkering ongeveer € 2.318 zal zijn, gerekend met de cijfers uit 2024. Het maximale jaarinkomen dat verzekerd kan worden met de basisverzekering arbeidsongeschiktheid komt dan ongeveer op € 40.000 uit. Met deze dekking wil de overheid voor een basisinkomen zorgen, zodat je de noodzakelijke kosten kunt blijven betalen als je tijdelijk door ziekte of arbeidsongeschiktheid niet kunt werken. 

Kosten verplichte verzekering zzp

Het percentage en het bedrag kunnen nog veranderen, maar voor nu lijkt het erop dat de kosten voor de verplichte AOV voor zelfstandigen zo berekend worden: 6,5% * het gemiddeld maandelijks inkomen = je premie, met een maximum van € 195 per maand. Bij een lager inkomen is de premie dus ook lager. De premie is aftrekbaar van de belasting. 

Wachttijd van een jaar: zelf betalen

Binnen de nieuwe regelgeving klinkt veel kritiek op de voorgestelde wachttijd van een jaar. Dit houdt in dat je het eerste jaar van je arbeidsongeschiktheid geen geld van de overheid krijgt. Je moet dus het eerste jaar zonder inkomen alsnog zelf overbruggen. Dit kun je ook doen met een broodfonds of schenkkring. 

Alternatieven en aanvullingen op de AOV

Er zijn verschillende alternatieven voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Dit zijn de meest populaire opties: 

Broodfonds

Een broodfonds is een groep zelfstandigen die elkaar financieel helpen bij ziekte of een ongeval. Elke maand stort elk lid geld in een gezamenlijke pot. Als er iemand ziek wordt, krijgt hij geld uit deze pot. Het is vaak goedkoper dan een gewone AOV, maar de uitkering is meestal maar voor een beperkte tijd. 

Schenkkring

Een schenkkring werkt net als een broodfonds, maar hierbij blijft het geld op je eigen rekening staan. Als iemand uit jouw schenkkring ziek wordt of een ongeval krijgt, dan geven jij en de anderen geld aan deze persoon. Je houdt zo meer controle over je eigen geld.

Crowdsurance

Crowdsurance is een grote anonieme schenkkring, vaak geregeld door een platform. Je betaalt maandelijks een bedrag en helpt elkaar bij ziekte en/of arbeidsongeschiktheid. 

Spaargeld / eigen reserves

Je kunt ook een bedrag bij elkaar sparen, dat je gebruikt bij ziekte of arbeidsongeschiktheid. Dit kan risicovol zijn, omdat je veel eigen reserves moet hebben om een langdurige ziekte of arbeidsongeschiktheid op te vangen.

Particuliere AOV

Je kunt ook je eigen arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten bij een verzekeringsmaatschappij. Daarbij heb je meer keuze en kun je er dus een kiezen die beter bij jouw situatie past en/of flexibeler is dan de verplichte AOV. Let op dat deze verzekeraars geen acceptatieplicht hebben en dus voorwaarden mogen stellen. 

De verplichte AOV voor zelfstandigen is er nog niet

De discussie over de verplichte basisverzekering arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen (BAZ) is nog in volle gang en het wetsvoorstel is er nog niet door. Maar terwijl dit traject loopt, kun jij je vast informeren over de mogelijkheden en de voordelen van de verschillende opties. 

Auteur

Lian de Snoo

Als Juffrouw Taal help ik ondernemers in het mkb aan en met ijzersterke content. Door lekker leesbare en vindbare teksten voor ze te schrijven of door hen te leren hoe ze dat zelf kunnen doen.