Corona, vaccinatie en verzuim
Het antwoord op veelgestelde vragen
Inhoud:
- Mag ik werknemers verplichten om zich te laten vaccineren?
- Kan ik de vaccinatie adviseren/vragen van medewerkers?
- En wat als mijn medewerkers met mensen uit een risicogroep werken?
- Mag je als werkgever vragen of mensen gevaccineerd zijn?
- Als iemand de vaccinatie niet heeft, wel besmet is en niet kan werken, wat dan?
- Moet ik loon doorbetalen als iemand niet ziek is, wel thuis moet blijven en niet kan thuiswerken?
- Mag ik alleen gevaccineerde werknemers op kantoor laten werken? / Kan ik niet-gevaccineerde medewerkers verplichten om thuis te werken?
- Heb je nog andere vragen rondom corona, vaccinatie of verzuim?
De vaccinaties tegen corona zijn in volle gang: mooi nieuws richting het ‘normale’ leven - maar ook bron van vragen. Kun je van werknemers verwachten dat ze een prik halen? En als ze hem niet halen en wel ziek worden, moet je dan loon doorbetalen? Hier vind je het antwoord op de meestgestelde ondernemersvragen over corona, vaccinatie en verzuim.
Mag ik werknemers verplichten om zich te laten vaccineren?
Nee. Dit mag je niet van je werknemers vragen. Als je het verplicht, dan is dat in strijd met onze grondwet. Daarin staat dat iedereen zelf mag kiezen wat er met zijn of haar lichaam gebeurt.
Kan ik de vaccinatie adviseren/vragen van medewerkers?
Als je het niet mag verplichten, mag je het dan wel adviseren/vragen van je medewerkers? Kort antwoord: je mag het adviseren en vriendelijk vragen. Als werkgever ben je volgens de Arbowet verantwoordelijk voor een veilige en gezonde werkplek voor al je werknemers. Dus het gesprek aangaan over de vaccinatie, dat mag. Er is wel een grote ‘maar’. Omdat er een afhankelijkheidsrelatie is tussen jou en je werknemer, mag je zonder gegronde reden niet verder gaan dan vragen. Je mag mensen nooit het gevoel geven dat ze per se een bepaalde keuze moeten maken, omdat ze anders hun baan misschien kwijt zijn.
En wat als mijn medewerkers met mensen uit een risicogroep werken?
Heb je in je werk te maken met mensen uit de risicogroep, bijvoorbeeld omdat je in de zorg actief bent? Ook dan kun je niemand verplichten tot vaccineren. Je mag niet gevaccineerde werknemers wel verbieden om bepaalde werkzaamheden te doen. Denk bijvoorbeeld aan zorg verlenen aan nog-niet gevaccineerde patiënten, waarbij geen 1,5 meter afstand gehouden kan worden. Je kunt er dan voor kiezen om het risico voor de patiënt voorrang te geven. Hiermee begeef je je wel beetje op glad ijs, omdat je hiermee onderscheid maakt tussen werknemers, wel- en niet gevaccineerd. En dat mag van de wet alleen als je het onderscheid objectief kunt rechtvaardigen. Je moet een gegronde reden hebben en de maatregelen moeten passend en noodzakelijk zijn. Gedoe waar je waarschijnlijk niet op zit te wachten. Daarom is het meestal beter en makkelijker om samen te kijken wat werkt.
Mag je als werkgever vragen of mensen gevaccineerd zijn?
Je mag het vragen, maar daar houdt het ook op. Ze hoeven jouw vraag niet te beantwoorden. En jij mag ze niet dwingen tot een antwoord. Geven mensen wel antwoord? Dan mag je dat nergens vastleggen, vaccinatiegegevens zijn namelijk gezondheidsgegevens. En die mag je volgens de privacyregels (AVG) niet verwerken als werkgever.
Wil je toch meer weten over de vaccinatiegraad binnen je bedrijf? Schakel dan een bedrijfsarts in, die mag gezondheidsgegevens wel verwerken. En op basis van deze gegevens mag hij jou wel, geanonimiseerd, informatie geven over de vaccinatiegraad. Zo kun je het besmettingsrisico wel monitoren en mogelijk beheersen. En naast ernaar vragen, mag een bedrijfsarts de vaccinatie ook geven.
Als iemand de vaccinatie niet heeft, wel besmet is en niet kan werken, wat dan?
Je bent dan toch verplicht om zijn loon door te betalen. Dat iemand zich niet heeft laten vaccineren is geen reden om dit niet te doen of op te schorten. Je mag hier ook niet mee dreigen: als jij je niet laat vaccineren, dan... Je mag wel vragen dat de zieke medewerker alles doet wat redelijkerwijs nodig is om zijn herstel te bevorderen: op tijd laten behandelen door een arts, meewerken aan een beoordeling door de bedrijfsarts of het opvolgen van adviezen van de bedrijfsarts.
Moet ik loon doorbetalen als iemand niet ziek is, wel thuis moet blijven en niet kan thuiswerken?
In 99% van de gevallen wel, maar er zijn uitzonderingen. Deze uitzonderingen en de regels rondom thuisquarantaine vind je op deze pagina van de Rijksoverheid. Zo weet je precies waar jij en je medewerkers in thuisquarantaine op moeten letten. Dit soort verzuim valt niet onder je verzuimverzekering. Alleen als je werknemer door ziekte fysiek niet in staat is om zijn werk uit te voeren, dekt de verzekering het verzuim.
Mag ik alleen gevaccineerde werknemers op kantoor laten werken? / Kan ik niet-gevaccineerde medewerkers verplichten om thuis te werken?
Niet het antwoord waar je misschien op hoopte, maar wel het meest eerlijke: dat hangt er vanaf. Je hebt als werkgever zogenaamd instructierecht. En artikel 7:660 van het Burgerlijk Wetboek verplicht je medewerkers zich te houden aan de voorschriften die jij als werkgever geeft over het verrichten van arbeid en met betrekking tot de goede orde van de onderneming. De instructies die je als werkgever geeft, moeten wel binnen de grenzen van de algemeen verbindende voorschriften passen of binnen de arbeidsovereenkomst.
Zolang het kabinet blijft oproepen om zoveel mogelijk thuis te werken, kun jij hetzelfde doen. Je kunt dan aanvoeren dat het thuiswerken noodzakelijk is voor de goede orde van je organisatie. Op basis van die reden kun je dan ook bepalen dat alleen mensen die voor hun werk afhankelijk zijn locatie/kantoor, daar mogen komen.
Zodra je onderscheid wilt maken tussen wel- en niet gevaccineerden, wordt het ingewikkelder. Als de overheid iedereen blijft oproepen om zoveel mogelijk thuis te werken, dan kun jij daar niet zomaar van afwijken. Ook gaat de vaccinatiegraad een rol spelen: hoeveel mensen er wel en niet ingeënt zijn. Daar wordt de kans op besmetting door bepaald. Dat iemand niet gevaccineerd is, is op zichzelf geen gegronde reden om hem verplicht thuis te laten werken. Je moet verantwoorden waarom zijn aanwezigheid de goede orde van jouw bedrijf in gevaar brengt. Daarnaast moet je ook kunnen motiveren dat het onderscheid dat je hiermee maakt tussen medewerkers objectief te rechtvaardigen is. Volgens de wetgeving voor gelijke behandeling moet je hier gegronde redenen voor hebben EN moeten de maatregelen passend en noodzakelijk zijn.
Heb je nog andere vragen rondom corona, vaccinatie of verzuim?
Hierboven hebben we de meest gestelde vragen beantwoord, maar niet alle vragen. Heb jij een andere vraag? Dan is de kans groot dat je het antwoord vindt op een van deze pagina’s:
