Equal Pay Day verschilt per functie: zo ziet de loonkloof er écht uit

Op 14 november is het Equal Pay Day. Vanaf dat moment werken vrouwen - als je rekening houdt met de loonkloof - voor de rest van het jaar symbolisch voor niets. Dat geldt echter niet voor alle functies. In de 100 meest voorkomende functies krijgen mannen en vrouwen in 52 functies evenveel betaald. In 40 functies trekken mannen wel nog steeds aan het langste eind, in 8 functies zijn vrouwen juist in het voordeel. Dit blijkt uit onderzoek van MKB Servicedesk en Van Spaendonck Groep op basis van 1,2 miljoen recente, geanonimiseerde loonstroken.

Loonkloof verschilt per functie

De grootte van de loonkloof wisselt sterk per functie en sector. In de horeca krijgen mannelijke chef-koks bijvoorbeeld 8,8% meer betaald dan vrouwelijke chefs. Mannelijke koks krijgen gemiddeld 4% meer betaald. Bij keukenhulpen, afwassers en medewerkers bediening is er geen loonkloof zichtbaar.

In de sector ‘Zakelijke dienstverlening II’ is er sprake van gelijke beloning bij bijvoorbeeld office managers, projectleiders en software engineers. Maar vrouwelijke developers en vrouwelijke consultants krijgen respectievelijk 8,3% en 7,9% minder betaald dan hun mannelijke collega’s.

Equal Pay Day voor de top 10 meest voorkomende functies

Elke functie kent daarmee eigenlijk een eigen Equal Pay Day. Hier zie je wanneer het Equal Pay Day is voor de 10 meest voorkomende functies, met bijbehorende sector en loonkloof. Let op: De vrouwelijke piekarbeider, pedagogisch medewerker en doktersassistent krijgen meer betaald dan hun mannelijke collega’s. Hier is Equal Pay Day dus voor de mannen uitgerekend.

Vrouwen hebben een lager modaal inkomen dan mannen

Het modaal inkomen van vrouwen is in 2024 € 2.975,29 per maand. Mannen hebben in 2024 een modaal inkomen van € 3.323 per maand. Een verschil van bijna 12%. Het aantal uren in de werkweek is hier geen verklaring, dit is namelijk in de data gecorrigeerd. Wel is het een verklaring dat mannen vaker in hoger betaalde beroepen werken.

Loonkloof door verschil beloning ‘mannenberoepen’ en ‘vrouwenberoepen’

Het gemiddelde salaris bij beroepen waar overwegend mannen werken, ligt hoger dan bij zogenaamde vrouwenberoepen.

Het gemiddelde salaris van de top 10 vrouwenberoepen is € 3.269,28. Dit zijn de meest voorkomende beroepen waar overwegend vrouwen werken, zoals doktersassistent, tandartsassistent en verkoopmedewerker. Het gemiddelde salaris van de top 10 mannenberoepen is € 3.676,01. Hier gaat het onder andere om monteurs, engineers en chauffeurs.

De gecorrigeerde loonkloof binnen vrouwen- en mannenberoepen ziet er overigens heel anders uit. In vrouwenberoepen verdienen vrouwen 0,87% meer dan mannen die hetzelfde beroep hebben. De gecorrigeerde loonkloof binnen mannenberoepen komt uit op 11,6% - in het voordeel voor mannen. Een enorm verschil.

Aantal vrouwen in directie neemt niet toe

Als het gaat over gelijke beloning en behandeling van vrouwen en mannen, is de aanwezigheid van vrouwen in topfuncties ook relevant. Het percentage vrouwen in directiefuncties schommelt sinds 2018 tussen de 16 en 17%. Dit neemt de laatste jaren niet toe.

In functies als directeur of chief operation officer zijn vrouwen beter vertegenwoordigd (hier is zo’n 30-40% vrouw) dan in technische functies zoals development director of chief technology officer (hier is ca. 5% vrouw).

Maar directeuren in de sector ‘Zakelijke dienstverlening III’ opgelet: de loonkloof is hier maar liefst 25,6%. Dus ook al zijn er meer vrouwelijke directeuren, zij ontvangen wel minder salaris.

Wettelijk quotum voor RVC

In raden van commissarissen geldt sinds 2022 een wettelijk quotum van minimaal 33% man en minimaal 33% vrouw. Nieuwe benoemingen in strijd met dit quotum, gelden niet. Daar zien we dus een ander beeld.

Ongecorrigeerde loonkloof is groot door verschil in gewerkte uren

Als je kijkt naar het daadwerkelijke brutobedrag dat mannen en vrouwen verdienen, is de loonkloof maar liefst 43,5%. Dit is voor een heel groot deel te verklaren door het aantal uur dat mannen en vrouwen gemiddeld werken. Mannen werken gemiddeld 37 uur terwijl vrouwen gemiddeld 29 uur per week werken. Een beeld dat sinds 2018 elk jaar om en nabij hetzelfde is gebleven.

Hoe ouder mannen en vrouwen zijn, hoe groter het verschil is in gewerkte uren. In de leeftijdscategorie 22-27 jaar werken mannen gemiddeld 9,6% meer uur dan vrouwen. In de leeftijdscategorie 33-38 jaar is dit verschil al bijna 28% en in de categorie 64-68 jaar is het verschil zelfs 46,3%. Dat komt met name doordat vrouwen minder uur werken naarmate ze ouder zijn.

Hoe voorkom je onverklaarbare beloningsverschillen?

Hoewel er niet in elke functie sprake is van een loonkloof, blijkt uit het onderzoek wel dat er nog regelmatig beloningsverschillen zichtbaar zijn. Hoe zit dat in jouw organisatie? Een dag als Equal Pay Day zorgt voor meer bewustwording, maar wat draagt verder bij aan gelijke beloning voor gelijk werk?

Wet- en regelgeving rondom gelijk loon

Als werkgever ben je verplicht om mannen en vrouwen gelijk te behandelen. Dit is vastgelegd in de Wet gelijke behandeling. Daarnaast heeft de Raad van de Europese Unie de richtlijn ‘loontransparantie’ aangenomen. Om hieraan te voldoen, volgt er in Nederland naar verwachting in 2026 een wet rondom gelijke beloning. Ondernemers met meer dan 50 werknemers worden dan onder andere verplicht om inzicht te hebben en bieden in de beloningsverschillen.

Zorg voor duidelijke kaders en transparantie in beloning

Het is raadzaam om als werkgever je beloningsbeleid professioneel en transparant aan te pakken. Zorg bijvoorbeeld dat je de functies en salarisschalen goed indeelt zodat je hier ook op lange termijn mee uit de voeten kan. Maak ook direct inzichtelijk of er al beloningsverschillen zijn in jouw onderneming. Zo sorteer je voor op wettelijke verplichtingen.

Schaal daarbij je werknemers niet in boven de salarisschaal die bij de functiegroep hoort. Ook niet omdat ze bijvoorbeeld meer verantwoordelijkheden hebben gekregen, of omdat een van je werknemers dreigt om anders te vertrekken. Wel kun je kijken of de werknemer in een hogere functiegroep met bijbehorend salaris thuishoort.

Lees hier meer:

• Goed werkgeverschap: waarom is het belangrijk en hoe pas je het toe?

• Diversiteit en inclusiviteit: zo vergroot je dit in je bedrijf

• Loonsverhoging geven in 2025: zo pak je het aan

• Loonindex Van Spaendonck Q3 2024: een actueel overzicht van salaris in Nederland

Auteur

Jade Karthaus

Jade Karthaus is hoofdredacteur van MKB Servicedesk.