Raad van Commissarissen of Raad van Advies voor het mkb?

Om te beginnen wil ik graag aangeven dat ik ervan overtuigd ben dat iedere organisatie gebaat is bij een goede Raad. Een goede Raad zorgt voor continuïteit, brengt kennis en ervaring mee en houdt je scherp. Of dat nu een Raad van Commissarissen (RvC), Raad van Toezicht (RvT) of Raad van Advies (RvA) genoemd wordt, maakt in grote lijnen niet zoveel uit. Niet voor niets raakt de term ‘CTA’ (Commissaris, Toezichthouder en/of Raad van Advieslid) steeds verder ingeburgerd.

Over negatieve excessen wordt genoeg gepraat en geschreven, maar over de kracht van een goede Raad veel te weinig. In het bijzonder een RvA.

Een goede Raad zorgt voor continuïteit, brengt waardevolle kennis en ervaring in en houdt je als directeur scherp. Bovendien geeft een Raad je een sterkere positie tijdens onderhandelingen, bijvoorbeeld met de bank, en extra vertrouwen richting klanten. Waarin zit het praktische verschil tussen een RvC en een RvA?

Verschil RvC en RvA

Een RvC is een formeel orgaan dat wettelijke verplichtingen en bevoegdheden met zich meebrengt. Voor grote ondernemingen is een RvC verplicht; het mkb kan er vrijwillig voor kiezen. Maar ook als je er vrijwillig voor kiest, zijn de wettelijke verplichtingen en bevoegdheden van kracht. Denk aan de plicht om toezicht te houden op het bestuur en de bevoegdheid om directieleden te ontslaan.

Een RvA is daarin veel losser. Voor een RvA bepaal je zelf de onderlinge afspraken en verhoudingen, deze worden niet wettelijk opgelegd. Zie het als het verschil tussen een huwelijk en een samenlevingscontract.

Groeiende onderneming

Zeker in de jongere jaren en/of in een sterke groeifase van een onderneming, zijn de formaliteiten die een RvC met zich meebrengt, niet altijd gepast. In die fase moet er gepionierd kunnen worden, gezocht worden en zijn ‘voortschrijdend inzicht’ en 'slagvaardigheid' centrale thema's. In dat stadium is het soms belangrijk om af te kunnen wijken van de afgesproken regeltjes, zonder dat je van de weg afraakt. Een orgaan dat meedenkt, adviseert, meevoelt, een netwerk in kan zetten. Dat te benaderen is voor tactische en inhoudelijke vraagstukken, naast de 'gewoonlijke' strategische. Een RvA kan meedenken over financiën, organisatie, markten, etc. Zonder op de stoel van de directie te gaan zitten. 

Wettelijk versus niet-formeel

Bijkomend voordeel van een RvA ten opzichte van een RvC in deze fase zit hem in de sociale dynamiek van de niet-formele binding. Waar RvC-taken en bevoegdheden wettelijk verankerd zijn, inclusief ontslagbevoegdheid, moeten directie en RvA er met elkaar uitkomen om bij elkaar te blijven. Dat neemt niet weg dat er kritisch opgetreden kan worden, maar de niet-formele binding draagt bij aan een natuurlijke omgang tussen directie en Raad, die bij een jong en/of snel groeiend bedrijf past. Naarmate een bedrijf verder in de professionaliseringsfase komt, is de formele relatie van een RvC juist steeds gepaster en zou je de RvA om kunnen zetten in een RvC.

Kortom: heb je een jong en/of sterk groeiend bedrijf? Goede raad: gun jezelf een Raad van Advies.