Eerste hulp bij bedrijfsovername

Door vergrijzing neemt het aantal ondernemers dat wil stoppen met werken en het bedrijf wil verkopen toe. Bedrijven om over te nemen, zijn er genoeg, maar hoe pak je een bedrijfsovername aan?

Voorbereiding

Een goede voorbereiding is belangrijk om de juiste kandidaat-ondernemingen te kunnen selecteren. Zet voor jezelf de volgende dingen goed op een rij:

1. Bepaal de strategie van je eigen onderneming. Bezit je al een onderneming? Bepaal dan of bedrijfsovername voor deze onderneming de juiste manier is om uit te breiden. Hoe wil je dat je bedrijf zich in de toekomst ontwikkeld? Gaat dit goed samen met het over te nemen bedrijf? Stel aan de hand van deze analyse een strategie op en zorg voor een duidelijke planning.

2. Tel je geld om te bepalen hoeveel geld er is om een onderneming over te nemen. Houdt er rekening mee dat je toch wel minimaal 30% tot 40% van een Overnamesom zelf zult moeten inbrengen. Daarnaast zul je kosten moeten maken om tot de overname te komen, denk daarbij aan kosten van de adviseurs, accountant voor het boekenonderzoek, jurist voor de overeenkomsten en ook de notariskosten.

3. Selecteer een goede overnamespecialist om je te begeleiden en helpen in dit hele traject. Deze kan je helpen met zoeken naar de juiste bedrijven, analyseren van de juiste overnamecondities, het voeren van onderhandelingen en bij succes het opstellen van de benodigde overeenkomsten. De kosten van zo’n specialist worden daarin  zeker terugverdiend. MKB Servicedesk kan je in contact brengen met een specialist

4. Stel een profiel op van de doelonderneming. 

   Maak samen met je Overnameadviseur een profiel van de onderneming die je voor ogen hebt. Dit profiel is je houvast bij de zoektocht naar kandidaat-ondernemingen. Schenk in dit profiel aandacht aan de volgende punten:

   • Hoe gaat je huidige bedrijf samenwerken met het bedrijf dat je mogelijk overneemt? 

     Er zijn hierbij onder andere de volgende mogelijkheden: 

     • fusie. 

     • overname

     • participatie,

     • joint-venture,

     • franchise,

     • licentieovereenkomst,

     • vrijblijvende associatie,

   • Welke kenmerken moet de onderneming hebben? Houd bijvoorbeeld rekening met de gewenste omvang en activiteiten, organisatiestructuur, bedrijfscultuur en milieuaspecten van de kandidaat-onderneming. Denk ook aan afhankelijkheid van afnemers en leveranciers en positie van de directeur en de aandeelhouders.

   • Wat zijn je financiële criteria? Welke eisen stel je aan de omzet, klantenaantallen, het rendement en de solvabiliteit van de onderneming?

5. Verken de markt. Ga samen met je overnameadviseur met het profiel in je achterhoofd op zoek naar overname-kandidaten. Zoek uit wat bij de verschillende bedrijven de beperking en de groeimogelijkheden zijn en met welke regelgeving je rekening moet houden bij een overname. Een snelle SWOT analyse kan uitkomst bieden, je brengt dan de Strengths (sterke punten), Weaknesses (zwakke punten), Opportunities (kansen) en Threats (bedreigingen) in kaart. Om de markt te verkennen kan je je eigen netwerk inzetten. Ook kan je zoeken via banken en accountantskantoren en natuurlijk via het internet. Je Overnameadviseur kan hier een grote rol in spelen. Hij/zij heeft gemakkelijker toegang tot bedrijven en de gegevens daarvan.

6. Selecteer een onderneming. Als je zicht op de markt hebt, kun je het bedrijf selecteren dat het beste aan jouw eisen voldoet. En hoe gaat je huidige bedrijf samenwerken met het bedrijf dat je mogelijk overneemt? Bij het selecteren van een bedrijf moet je je zo volledig mogelijk laten informeren. Ook in deze fase geldt dat het raadzaam kan zijn om informatie in te winnen via een overnamespecialist. Een greep uit de dingen waar je op moet letten:

   • omzet,

   • winstgevendheid,

   • reputatie,

   • historie,

   • juridische structuur,

   • personeel,

   • productieproces,

   • financiële en fiscale situatie,

   • vooruitzichten,

   • concurrentiepositie.

Een bedrijf op het oog

Heb je na de voorbereiding een bedrijf op het oog, dan kun je de volgende stap in werking zetten samen met je overnamespecialist. Denk daarbij aan de volgende zaken:

1. Bepaal de waarde. Bepaal de waarde van het bedrijf dat je wilt overnemen. Dit is niet eenvoudig, want er zijn verschillende manieren om de waarde van een bedrijf te berekenen. Betrek daarbij je specialist en bereken samen met hem/haar hoeveel het aan te kopen bedrijf voor jou waard is. Dat kan een andere waarde zijn dan de theoretisch berekende waarde. 

2. Beoordeel de financierbaarheid. Als je een indicatie hebt van de overnamekosten kijk je of en hoe je de overname kunt financieren. Mogelijke manieren zijn:

   • Eigen liquide middelen, geheel of voor minimaal 30%

   • Bankleningen

   • Deelname van participatiemaatschappijen

   • Betaling in termijnen of gefaseerde overname

   • Achtergestelde leningen door de verkoper

   • Een combinatie van financieringsvormen 

3. Voer intentieonderhandelingen. Is de verkopende onderneming geïnteresseerd? Dan kan je intentieonderhandelingen gaan voeren samen met je adviseur. Leg de afspraken die je hebt gemaakt met de verkoper vast in een intentieverklaring. De verkoper kan dan niet meer met andere geïnteresseerden in zee gaan. Houd er rekening mee dat je ook met andere partijen moet onderhandelen, zoals banken en/of participatiemaatschappijen. Denk bij de onderhandelingen bijvoorbeeld aan: Koopsom en wijze van betaling, toekomstige betrokkenheid van de huidige directie, garantiestellingen, vervolgprocedure en ontbindende voorwaarden

4. Informeer betrokken partijen. Als het aannemelijk is dat de bedrijfsovername doorgaat, moet je soms de Sociaal Economische Raad en de vakbonden informeren en advies inwinnen bij de ondernemingsraden van de verschillende ondernemingen. Dit is afhankelijk van bestaande CAO-bepalingen en het aantal werknemers van de ondernemingen die betrokken zijn bij de overname.

Afronden

Als alles goed voorbereid is, kan de overname doorgevoerd worden. De laatste stappen voor de juridische overdracht die je moet doorlopen zijn:

1. Verificatieonderzoek. Toets alle informatie die beschikbaar is over de onderneming die je gaat overnemen. Dit onderzoek heet het ‘due diligence-onderzoek’. Schakel hierbij accountants of juristen in. Tijdens het onderzoek wordt onder andere gekeken naar jaarrekeningen, contracten met afnemers en leveranciers en de kwaliteit van het personeel. Als er afwijkingen naar voren komen ten opzichte van eerdere informatie, kun je zaken uit de intentieverklaring wijzigen. Het doen van het onderzoek voorkomt dat je een kat in de zak koopt en versterkt je rechtspositie mocht er later toch nog een conflict ontstaan tussen jou en de verkoper. De kosten voor het uitvoeren van een onderzoek vallen veelal in het niet bij de mogelijke kosten die kunnen ontstaan bij juridische mankementen of verborgen gebreken.

2. Definitieve financiering. Maak vóór of tijdens de contractonderhandelingen definitieve afspraken met de financierende partijen.

3. Definitieve voorwaarden. Bij de definitieve onderhandelingen stel je de voorwaarden van overname vast. Let op voldoende garanties en zekerheden van de verkoper, aansprakelijkheidsregelingen en het concurrentiebeding. Laat een jurist of een notaris het contract opstellen. Het kan gebeuren dat jij of de verkoper alsnog de onderhandelingen afbreekt.

4. Overdracht. Als je het overnamecontract getekend hebt, de acte bij de notaris is gepasseerd en je de koopsom betaald hebt, is de bedrijfsovername een feit. Licht je personeel, leveranciers en afnemers in. Je kunt ook overwegen een

   te versturen. Doe dit altijd in overleg met de oud-eigenaar. Hij kent zijn personeel, klanten en leveranciers.

Hulp bij bedrijfsovername

Zoals je hierboven kunt lezen, komt er veel kijken bij het overnemen van een bedrijf. Veel ondernemers maken daarom ook gebruik van specialistisch advies bij overnames. Zo voorkom je dat je een kat in de zak koopt. Laat je niet afschrikken maar laat je goed informeren over de mogelijkheden en maak een kostenafweging.