Daglicht op de werkplek: verplicht of niet?
Wat zijn de voorschriften?
Daglicht op de werkplek is belangrijk voor gezondheid en productiviteit van medewerkers. Maar ben je ook verplicht om voor genoeg daglicht te zorgen? Hoe zit het met wettelijke bepalingen en doelvoorschriften?
Daglicht op de werkplek: wettelijke bepalingen en doelvoorschriften
In Nederland heb je geen wettelijke verplichting om voor daglicht op de werkplek te zorgen. Er zijn wel bepalingen en doelvoorschriften opgesteld om voor genoeg licht te zorgen.
Artikel 6.3 van het Arbeidsomstandighedenbesluit
Arbeidsplaatsen en verbindingswegen moeten volgens artikel 6.3 van het Arbeidsomstandighedenbesluit zodanig verlicht worden dat het aanwezige licht geen risico oplevert voor de veiligheid en de gezondheid van werknemers. Dit betekent dat:
Werkplekken en de toegang daartoe goed verlicht moeten zijn als er medewerkers aanwezig zijn. Dit mag daglicht of kunstlicht zijn.
Lampen zo worden aangebracht dat ze geen gevaar vormen. Ze mogen dus niet in de weg hangen. Ook moet je kijken naar de technische installatie. Levert dat geen brandgevaar of risico op kortsluiting op?
De kleur van het licht mag de waarneming van de veiligheids- en gezondheidssignalering niet veranderen of beïnvloeden.
In een besloten ruimte waar gewerkt wordt, kan rechtstreeks zonlicht worden geweerd.
Regels over de hoeveelheid daglicht vind je ook terug in de Arbowet. Hierin staan geen precieze getallen, alleen dat je moet zorgen voor voldoende daglicht.
Gebruik 2 uur als uitgangspunt
Wel laat onder andere onderzoek naar vermoeidheid op de werkvloer en onderzoek naar de impact van daglicht op de slaap en het humeur van werknemers zien dat werknemers die meer dan 2 uur per dag in een ruimte zonder daglicht werken een verhoogd risico hebben op gezondheidsproblemen, zoals vermoeidheid, depressie, slechte concentratie en een verhoogd risico op blessures. Je kunt die 2 uur als uitgangspunt gebruiken voor een gezonde werkomgeving.
Uitzonderingen voor daglicht op de werkplek
Hoewel daglicht de gezondheid en productiviteit van medewerkers verbetert, zijn er een aantal uitzonderingen op de bepalingen in het Arbeidsbesluit of die overeenkomen met de algemene redelijkheidstoets uit de Arbowet. In sommige gevallen kun je ontheffing krijgen voor de eis van verlichting, mits je kunt aantonen dat dit redelijk is.
Aard van de werkzaamheden. Sommige werkzaamheden maken het niet mogelijk om daglicht binnen te laten. Bijvoorbeeld als er met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt of als er veel privacy nodig is.
Functie van de ruimte. Soms is het niet mogelijk om daglicht in een ruimte binnen te laten, omdat de functie van de ruimte dat niet toelaat. Denk hierbij aan een archiefruimte of een ruimte waar veel lichthinder is, zoals in een drukke winkelstraat.
Omvang van de ruimte. Als de ruimte te klein is, dan is het niet mogelijk om voldoende daglichtopeningen aan te brengen.
Plaats van de ruimte: als de ruimte zich op een plek bevindt waar je geen daglichtopeningen kunt maken, zoals in een kelder of een gang, dan is dat ook niet verplicht.
Let op bij de functie van een ruimte. Omdat daglicht niet verplicht is, is de arboregelgeving vooral een leidraad. Hiervoor is het belangrijk welke functie een ruimte heeft op het moment dat het huurcontract wordt afgesloten. In het contract moet het duidelijk gaan over een kantoorpand, anders geldt de arbowetgeving niet.
Belang van daglicht op de werkplek
Die aandacht voor daglicht op de werkplek is niet voor niks. Daglicht heeft positieve effecten op de gezondheid, het welzijn en de productiviteit van werknemers. Het verbetert de slaapkwaliteit, vermindert het risico op depressies, vergroot weerstand tegen ziektes, zorgt voor een beter humeur, verhoogt de creativiteit, verbetert concentratie en leidt tot een hogere productiviteit en minder fouten.
Tips voor meer daglicht op kantoor
Zorg voor voldoende ramen in werkruimtes en kantoren. Kijk of je ervoor kunt zorgen dat deze niet bedekt zijn met gordijnen of zonwering.
Plaats werkplekken zo dicht mogelijk bij ramen.
Gebruik lichte kleuren op de muren en het plafond. Dit reflecteert het daglicht en zorgt voor een ruimtelijker effect.
Vul aan met helder kunstlicht. Het ene kunstlicht is het andere niet. Kijk in kleur en warmte naar hetgeen dat dichtst bij daglicht komt.
