Is er sprake van bestuurdersaansprakelijkheid?
Goed bestuur voorkomt problemen
Als je bestuurder bent van een rechtspersoon, dan oefen je je taak uit namens de onderneming en ben je als zodanig niet automatisch persoonlijk aansprakelijk voor het handelen van de onderneming. Maar dat verandert op het moment dat je als bestuurder ernstig nalatig bent. Dan kan er namelijk een grond zijn voor bestuurdersaansprakelijkheid. Wat is bestuurdersaansprakelijkheid en welke soorten zijn er?
Wat is bestuurdersaansprakelijkheid?
Bestuurdersaansprakelijkheid is een onderwerp dat valt onder het ondernemingsrecht. Bij bestuurdersaansprakelijkheid wordt de bestuurder die handelt namens een rechtspersoon aansprakelijk gesteld voor zijn daden omdat hij ernstig nalatig is geweest. Er zijn in grote lijnen verschillende soorten van aansprakelijkheid: intern, extern en bij faillissement. Laten we ze kort bespreken.
Interne bestuurdersaansprakelijkheid
Als bestuurder ben je verplicht jouw taken tegenover de vennootschap goed in te vullen. Je moet de interne zaken goed besturen. Dus als je dat niet doet, kun je daarvoor verantwoordelijk gesteld worden. Maar wanneer kan jou als bestuurder verweten worden dat je ernstig tekortgeschoten bent?
Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van ernstig persoonlijk verwijt als de bestuurder:
de wet overtreedt
onnodige financiële risico’s neemt
financiële chaos veroorzaakt door onverantwoord geld te verplaatsen
in strijd handelt met de statuten
Als het bestuur van een vennootschap bestaat uit meerdere bestuurders, kunnen die bestuurders ook collectief aansprakelijk gesteld worden. Dat is omdat de bestuurders als groep de verantwoordelijkheid hebben om de vennootschap goed te besturen. De wetgever verwacht dat de medebestuurders toezicht houden op het collectieve bestuur van de vennootschap. Daarom is er in zo’n geval sprake van collectieve aansprakelijkheid.
Externe bestuurdersaansprakelijkheid
Het kan ook zijn dat je als bestuurder ernstig tekortschiet in het handelen met derden, dus buiten de vennootschap. Vandaar de term externe aansprakelijkheid. Er moet sprake zijn van een onrechtmatige gedraging van de onderneming tegenover een derde partij. Zo’n ernstige tekortkoming kan een bestuurder ten laste gelegd worden. In dat geval is er sprake van externe bestuurdersaansprakelijkheid.
Een paar situaties waarin er sprake kan zijn van verwijtbaar gedrag door een bestuurder:
Voorkennis in verband met het niet kunnen nakomen van betaalverplichtingen: de bestuurder wist dat een betaalverplichting niet nagekomen kon worden door de onderneming, waardoor de schuldeiser moedwillig benadeeld wordt.
De schuldeiser ondervindt schade door het handelen of door de nalatigheid van de bestuurder.
Natuurlijk zal de wetgever meerdere factoren in overweging nemen bij het vaststellen van aansprakelijkheid vanwege wanbestuur.
Bestuurdersaansprakelijkheid bij faillissement
Ook bij het faillissement van een rechtspersoon kun je als bestuurder aansprakelijk gesteld worden. Een bestuurder heeft de verplichting te voldoen aan de wettelijke vereisten in verband met:
de boekhouding
het publiceren van de jaarstukken (jaarverslag)
Als je dat niet hebt gedaan, kan je onbehoorlijk bestuur of wanbeleid verweten worden. Bovendien kan het onbehoorlijk bestuur als oorzaak van het faillissement gezien worden. De curator zal dat wel moeten aantonen.
Voorkomen
Als bestuurder zul je ongetwijfeld je best doen om je BV, vereniging of stichting goed te besturen. Het wetboek geeft te kennen dat elke bestuurder verplicht is zijn taak tegenover de rechtspersoon goed te vervullen. Als je dat doet, loop je niet het risico aansprakelijk gesteld te worden. Natuurlijk is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de regels, maar daarnaast gaan goed bestuur en gezond verstand vaak hand in hand. Zo voorkom je aansprakelijkheid van het bestuur.
