Eerste hulp bij belastingzaken voor starters

De inkomstenbelasting kende een regeling waarmee je jaarlijks een deel van de winst kon reserveren voor je pensioen: de oudedagsreserve (tot en met 2022). Hoe werkt deze fiscale regeling? En wat kun je doen nu deze regeling anno 2023 is afgeschaft?

Wat is de oudedagsreserve?

De oudedagsreserve was eenvoudig gezegd een regeling waarbij je een deel van de winst in een bepaald jaar reserveerde voor later. Het betekende niet dat je daadwerkelijk geld opzij zette voor later. Wat je in feite deed: door een deel van de winst te reserveren voor later, betaalde je daar op dat moment geen belasting over. Je stelde dus belastingheffingen uit. In veel gevallen was dat belastingtechnisch aantrekkelijk. Let wel, je moet later wel gewoon belasting betalen over het bedrag.

FOR

Overigens, de oudedagsreserve wordt vaak de Fiscale oudedagsreserve (FOR) genoemd, want dat was de oude benaming voor deze regeling.

Oudedagsreserve afgeschaft

Per 1 januari 2023 houdt de regeling van de oudedagsreserve dus op te bestaan. Of eigenlijk: je kunt nu geen tegoeden meer toevoegen aan je oudedagsreserve. Het was al aangekondigd in de Voorjaarsnota 2022 en uiteindelijk goedgekeurd door de Eerste en Tweede kamer.

Opgebouwde FOR blijft staan

Wat je al hebt opgebouwd als oudedagsreserve, blijft in principe gewoon staan en zal afgewikkeld worden volgens de regels zoals die nu gelden. Wat waren de regels van de oudedagsreserve?

Voorwaarden oudedagsreserve

Als je gebruik wilde maken van de fiscale regeling Oudedagsreserve, moest je aan een aantal voorwaarden voldoen:

• Je bent ondernemer voor de inkomstenbelasting

• Je voldoet aan het urencriterium van 1225 uur

• Je hebt aan het begin van het jaar nog niet de AOW-leeftijd bereikt

Als je aan deze voorwaarden voldeed, had je de mogelijkheid om bij de aangifte inkomstenbelasting een bedrag te reserveren als oudedagsreserve.

Tarief

Het ging hierbij altijd om een bedrag van exact 9,44% van de (gecorrigeerde) winst, met een maximum van € 9.632 (tarief 2022).

Doordat je dit bedrag mag aftrekken van je winst, kreeg je dus direct een lagere belastingaanslag. Maar, let op: het totaalbedrag van je oudedagsreserve moet je later alsnog afrekenen met de Belastingdienst. Toch kan het voordelen hebben dit bedrag voorlopig opzij te zetten. 

Wat is doteren?

Doteren is een andere manier om te zeggen dat je een bedrag reserveert als oudedagsreserve. Hoe werkt doteren? Je hebt ieder jaar bij je aangifte inkomstenbelasting de keuze om wel of geen bedrag te doteren aan je oudedagsreserve. Bij het onderwerp ‘oudedagsreserve’ vul je dan simpelweg het bedrag in (precies 9,44% (in 2022) van de winst van dat jaar, met een maximum van € 9.632).

Doteren aan de oudedagsreserve is niet verplicht. Je mag in totaal een oudedagsreserve opbouwen dat maximaal gelijk is aan je ondernemingsvermogen (je eigen vermogen). Nu de regeling van de oudedagsreserve is afgeschaft, is het dus niet meer mogelijk te doteren aan de reserve.

Oudedagsreserve berekenen

Gebruik onderstaande rekentool om je oudedagsreserve voor 2022 te berekenen.

FOR afrekenen

Uiteindelijk moet je het volledige bedrag dat je in je oudedagsreserve hebt opgespaard weer afrekenen met de Belastingdienst. Dit gebeurt uiterlijk zodra je stopt met ondernemen. Houd er dus rekening mee dat je het opgespaarde bedrag alsnog moet afrekenen.

Waarom een oudedagsreserve?

Waarom was de oudedagsreserve een voorziening waar sommige ondernemers graag gebruik van maakten? Twee redenen:

1. Het tijdelijke belastingvoordeel kon je gebruiken om direct te investeren in je bedrijf. Dit renteloze bedrag was vaak aantrekkelijker dan leningen van externe partijen.

2. Op het moment dat je stopt met ondernemen val je mogelijk in een lagere belastingschijf, waardoor je een lager tarief betaalt op het moment van afrekenen.

Whitepaper: Eerste hulp bij belastingzaken voor starters

Download

GRATIS

Oudedagsreserve zzp

Veel zzp’ers hebben weinig tot niets geregeld voor hun oude dag. De oudedagsreserve kon voor zzp’ers een steun in de rug zijn om jaarlijks geld te besparen dat ze kunnen investeren in hun pensioen.

Alternatieven oudedagsreserve

Ondernemers die hun oude dag veilig willen stellen, zullen nu dus voor een andere oplossing moeten kiezen. Andere regelingen voor het zzp pensioen zijn bijvoorbeeld:

1. Banksparen en lijfrentes. Je mag gebruikmaken van je jaarruimte om lijfrentepremies tot een bepaald bedrag af te trekken.

2. Privé sparen en beleggen. Je kunt ook gewoon geld opzij zetten (sparen) of beleggen voor je oude dag. Je krijgt dat te maken met heffingsvrij vermogen (een deel waarover je geen belasting hoeft te betalen) Als je spaart heb je misschien weinig rendement (lage rente). Bij beleggen is de kans groter dat je een hoger rendement krijgt, tenminste, als je goed investeert.

3. Pensioen via een aanbieder. Verschillende commerciële partijen, zoals verzekeraars, bieden mogelijkheden aan om je pensioen te regelen. Je inleg is vaak meteen een regeling voor arbeidsongeschiktheid.

Was de FOR voordelig?

Robert Rutgers, fiscaal adviseur van Flynth, geeft aan dat het verstandig is goed te overwegen of je gebruik gaat maken van de oudedagsreserve. Hij zei over de regeling toen die nog actief was: "Doteren aan de oudedagsreserve is geen automatisme. Doe het alleen als een berekening aantoont dat het belastinguitstel voordelig is. Overweeg daarom alleen maar om te doteren als je nu in een hogere tariefschijf valt en verwacht dat je op het moment van afrekenen in een lager tarief valt. Bijvoorbeeld als je de pensioengerechtigde leeftijd bereikt en de schijftarieven lager zullen zijn. Je kunt er ook voor kiezen om voor het bedrag van de oudedagsreserve een lijfrente aan te schaffen (bijvoorbeeld als zzp pensioen).

Omdat je dan over de termijnen van die lijfrente belasting betaalt, wordt er ook dan in feite over de oudedagsreserve met de belastingdienst afgerekend. Bedenk echter goed dat je het geld van een afgestorte lijfrente niet meer in je onderneming kunt gebruiken, terwijl dat bij de oudedagsreserve wel het geval is. Een lijfrente dient in te gaan op uiterlijk 70-jarige leeftijd."

Zorg voor je oude dag

Veel ondernemers denken liever niet na over hun oude dag. Maar als je niks regelt, krijg je uiteindelijk alleen maar AOW, en het is maar de vraag of die uitkering voldoende zal zijn om van te leven. Bekijk dus nu welke oudedagsvoorziening het beste bij jou past, dan kom je later niet in geldnood.

Auteur

Job Jansen

Als freelance tekstschrijver en SEO-adviseur heb ik bijna dagelijks contact met bedrijven. Over de jaren heen heb ik samengewerkt met talloze inspirerende ondernemers, waardoor ik veel affiniteit heb gekregen met mkb’ers. Vanuit die ervaring probeer ik als redacteur bij MKB Servicedesk elke keer artikelen te schrijven waar ondernemers echt iets aan hebben.