Eerste hulp bij bedrijfsovername

Wil je je bedrijf verkopen en is een medewerker geïnteresseerd? Dan moet je het verkoopproces extra zorgvuldig nemen om de verstandhouding niet te verstoren.

Bedrijf verkopen aan medewerker

Je onderneming verkopen, je doet het (meestal) maar één keer in je ondernemerscarrière, dus je wil graag dat het goed gebeurt. Neem alle stappen uit het verkoopproces zorgvuldig door, denk goed na over de fiscale, juridische, financiële en emotionele aspecten.

Hoe mooi is het, als je geen kinderen hebt die het bedrijf over willen nemen, dat een gemotiveerde werknemer jouw bedrijf wil voortzetten? Dat kan. Heb je een bedrijf zonder rechtspersoonlijkheid (eenmanszaak, VOF, maatschap of CV), dan kun je dit doen via een overnameovereenkomst waarin je de afspraken vastlegt. Heb je een bedrijf met rechtspersoonlijkheid (BV) dan doe je dit door een (geheel of gedeeltelijke) aandelenoverdracht. Dit heet een Management Buy-Out (MBO).

Draag je het bedrijf over aan een personeelslid, dan moet je wel zeker zijn van je zaak. Je kent elkaar persoonlijk, gaat er ergens in het proces iets mis, dan kan dit de relatie tussen jou en je medewerker schaden. Het gebeurt helaas maar al te vaak dat als gevolg van een mislukte MBO een van de meest gewaarde mensen binnen het bedrijf opstapt. Hoe kun je dit voorkomen?

Tips bij bedrijfsoverdracht aan medewerker

1. Bepaal een exitstrategie: wil je van de ene op de andere dag helemaal uit jouw bedrijf stappen of liever een geleidelijke overname? In het laatste geval kun je rustig gaan afbouwen en de werknemer die het stokje gaat overnemen inwerken in zijn nieuwe rol als bedrijfseigenaar.

2. Zorg dat je je goed hebt voorbereid voordat je een aanbod aan de medewerker doet (datzelfde geldt overigens voor de medewerker). Vraag jezelf af: Wat wil ik? Nog meewerken of helemaal stoppen? En hoe zou de overdracht fiscaal moeten plaatsvinden en tegen welke prijs zou dit volgens jou moeten gebeuren? Wil je de hoofdprijs (in dat geval zou je de MBO nog eens goed moeten overwegen, want die geeft zelden de hoogste prijs) of gun je de werknemer een lagere prijs?

3. Kies een financiering die haalbaar is voor de medewerker. Je medewerker kan waarschijnlijk niet de volledige koopsom uit eigen middelen betalen. Om de financiering te laten slagen moet je vaak een deel van de koopsom als lening verstrekken. Zeker bij een MBO ben je vaak zelfs de grootste financier. Als je vertrouwen hebt in je medewerker, dan is het risico te overzien.

4. Bekijk de fiscale gevolgen. Het wijzigen ondernemersstructuur werkt fiscaal lang na. Goed om te weten: heb je een eenmanszaak of vennootschap onder firma en is de medewerker al langer dan 3 jaar in de onderneming werkzaam, dan kan een overdracht zonder fiscale heffing plaatsvinden (zogenoemde geruisloze doorschuiving). De belastingheffing wordt verschoven naar de medewerker. Die zal dan wel een lagere koopprijs bedingen, maar per saldo gaat er dan niets naar de fiscus.

5. Laat je begeleiden door een professionele overnameadviseur. Raad dat ook de medewerker aan. Dan kun je de overdracht op zakelijke gronden afwikkelen en zorg je dat het proces niet door emotionele aspecten wordt overheerst. Hiermee voorkom je een verstoring van de relatie.

Houd er rekening mee dat als de bedrijfsoverdracht niet slaagt, de werknemer gefrustreerd zijn ontslag zal indienen. Begin er dus niet aan als de zaak onhaalbaar lijkt of als je sterke twijfels hebt. Slaagt de overname door een medewerker wel, dan laat je je bedrijf in vertrouwde handen achter.