Hoe kan ik een bedrijf starten in het buitenland?
Tips voor de juiste aanpak en rechtsvorm
Je krijgt steeds meer aanvragen vanuit het buitenland en je overweegt om er een verkooppunt te openen. Of je ziet mooie kansen om je onderneming over de grens te laten groeien. Hoe pak je dat aan? Wat zijn de eerste zaken waar je mee te maken krijgt? En wat zijn de belangrijkste tips als je wilt starten in België, Duitsland of Frankrijk?
Als je op dit moment al exporteert naar Europese landen, is de vraag om een bedrijf te starten in het buitenland erg actueel. Per 1 juli 2021 gelden namelijk nieuwe btw-regels. Als de gezamenlijke omzet naar het buitenland de drempel van € 10.000 passeert, moet je btw gaan afrekenen in het land waar je klanten wonen. Dit geldt dus ook als je met je webshop bestellingen levert in Europese landen, zelfs via dropshipping.
Je kunt deze nieuwe richtlijn opvolgen door voor elk land een btw-identificatienummer op te vragen, wat meestal betekent dat je ook geregistreerd moet zijn in de kamer van koophandel in het buitenland. Een andere oplossing is om de btw af te rekenen via het éénloketsysteem.
Gelukkig mag je als Nederlands ondernemer in alle EU-landen een eigen bedrijf of dochteronderneming oprichten, ook in IJsland, Noorwegen en Liechtenstein. Europa moedigt dat zelfs aan en heeft als doel gesteld om een bedrijf te kunnen starten binnen 3 dagen, voor minder dan 100 euro, via één instantie en volledig online. Dat werkt nog niet overal, maar daar wordt naartoe gewerkt.
Bedrijf starten in het buitenland
Los van de nieuwe btw-regels kan het zijn dat je al langer ideeën hebt om bijvoorbeeld een verkooppunt te openen in het buitenland. Hoe ga je dan te werk?
Stel je doel vast
Door heldere doelen te stellen maak je betere keuzes. Afhankelijk van wat je wilt bereiken zal de invulling van je internationale aspiraties verschillen. Wil je het aantal bestellingen uit het buitenland vergroten? Uit welk specifiek land? Zie je mogelijkheden om je dienstverlening te internationaliseren, maar moet je daarvoor lokaal aanwezig zijn? De antwoorden op dit soort vragen beïnvloeden je verdere keuzes.
Zo zijn er diverse manieren om marktaandeel te creëren of de export te vergroten: dat kan door zelf een verkooplocatie te openen, maar dat kan ook via een netwerk van partners of via tussenpersonen, zoals importeurs, handelsagenten of distributeurs voor export.
Besteed tijd aan goed marktonderzoek
Succesvolle ondernemers die een bedrijf starten in het buitenland beginnen met het verzamelen van relevante informatie. Hoe ziet het land eruit qua bevolking, economie, concurrentie, infrastructuur, cultuur, politiek en sociale omstandigheden? Deze factoren hebben een enorme invloed op het succes van de buitenlandse formule.
Beperk marktonderzoek niet tot deskresearch. Bezoek het land, bijvoorbeeld door mee te doen aan een handelsmissie of zakelijke events, schakel je netwerk in om in contact te komen met lokale experts en inventariseer commerciële kansen voor ondernemen in het buitenland, bijvoorbeeld via de ambassade.
Simpel gezegd: maak een degelijk ondernemingsplan. Dit is misschien niet het leukste gedeelte, maar het zorgt voor een goede basis onder je internationale succes. Denk specifiek bij een bedrijf starten in het buitenland aan de volgende punten:
Welke rechtsvorm heb je nodig in het specifieke land?
In welk register moet ik me inschrijven?
Welk personeel moet ingeschakeld worden?
Wat is relevante wet- en regelgeving?
Wat is de haalbaarheid van de plannen?
Hoe kan ik een goed netwerk opbouwen?
Maak gebruik van subsidies
Er zijn diverse fondsen beschikbaar om ondernemers te helpen bij een bedrijf starten in het buitenland. Deze fondsen zijn gericht op het gebied van kennis, coaching of marketing, zoals:
DHI subsidie (voor demonstratieprojecten, haalbaarheidsstudies en investeringsvoorbereidingsprojecten)
SIB voucher (voor onkosten coaching, kennis en handelsmissies)
Als je dit allemaal onderzocht hebt en je bent klaar om een bedrijf te starten in het buitenland is het tijd om over te gaan tot actie. Hieronder zie je een paar voorbeelden van waar je rekening kunt houden als je een bedrijf wilt starten in België, Duitsland of Frankrijk.
Bedrijf starten in België
België heeft 11,5 miljoen inwoners en is na Duitsland de grootste handelspartner van Nederland (€ 52,1 miljard export, € 45,3 miljard import in 2019).
Als je een bedrijf wilt starten in België is het vooral goed om je te verdiepen in de cultuur. Hoewel we buren zijn en dezelfde taal spreken, verschillen we op veel vlakken met elkaar. De Belgische zakenmentaliteit is bijvoorbeeld gebouwd op vertrouwen, waar geduld en persoonlijk contact belangrijk zijn. Verdiep je dus in de valkuilen, zodat je niet onnodige blunders maakt.
Inschrijving KBO
Registratie van een nieuw bedrijf in België verloopt via de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). De meest voorkomende rechtsvormen zijn:
eenmanszaak
naamloze vennootschap (nv)
besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bvba)
coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (cbva)
Arbeidswetgeving
Als je medewerkers aanneemt, is een sociaal secretariaat handig, zo niet onmisbaar. De Belgische arbeidswetgeving is een van de meest ingewikkelde van de EU, laat je dus goed informeren op dat gebied.
Nog een paar dingen die je moet doen voordat je je kunt vestigen zijn:
Aanvragen van een btw-nummer
Vergunningen aanvragen. Geldt voor sommige activiteiten, bijvoorbeeld als je met voedingsmiddelen werkt of in de bouw zit.
De oprichtingsakte moet worden afgestempeld op de Griffie van de Rechtbank van Koophandel.
Wil je je meer verdiepen in een bedrijf starten in België? Lees het artikel: Succesvol zaken doen in België of download de Business Guide België.
Bedrijf starten in Duitsland
Duitsland heeft ruim 83 miljoen inwoners en is de grootste zakenpartner van Nederland (€ 114,4 miljard export, € 78,6 miljard import in 2019).
Een kwart van de Nederlandse export gaat naar ons buurland. Toch is handel met een Duitse zakenpartner niet zo vanzelfsprekend. Verwacht formele gesprekken die gebaseerd zijn op inhoud en waar het even duurt voordat je "de baas" te spreken krijgt. In het Duits wel te verstaan. Inschrijving als bedrijf in Duitsland is een basisvereiste voor vertrouwen bij het zakendoen.
Inschrijving Handelsregister
Voordat je actief de markt op gaat, registreer je je bedrijf bij zowel het landelijke handelsregister als het lokale handelskantoor (Gewerbeamt). Hiervoor heb je ondersteuning van een notaris nodig. De belangrijkste rechtsvormen zijn:
Eenmanszaak (Einzelfirma)
GmbH (lijkt op de Nederlandse bv)
Aktiengesellschaft (lijkt op de Nederlandse nv)
Gebruik je netwerk
Vertrouwen opbouwen is enorm belangrijk in het Duitse zakendoen. Een goede manier om dat te doen is gebruik te maken van je netwerk. Dat kan bijvoorbeeld via bestaande Nederlandse klanten die connecties hebben in Duitsland. Connecties opdoen kan ook via beurzen, congressen en lokale commerciële coöperaties.
Andere manieren zijn het inschakelen van een handelsagent of gebruik maken van het diplomatieke postennetwerk.
Wil je je meer verdiepen in een bedrijf starten in Duitsland? Download de Business Guide Duitsland of bekijk onze rubriek Special Duitsland.
Bedrijf starten in Frankrijk
Ook Frankrijk is een belangrijke zakenrelatie van Nederland (€ 40,3 miljard export, € 17,0 miljard import in 2019). Frankrijk heeft zo'n 67 miljoen inwoners.
Zakendoen in Frankrijk is gebaseerd op goede relaties. Goede kennis van de taal en cultuur, de juiste aanspreekvormen (vousvoyeren is de norm) en een goed onderbouwd verhaal zijn zeer welkome zaken als je kennismaakt met nieuwe zakenrelaties. Ook wordt gewaardeerd als je de Nederlandse directheid wat naar beneden bijstelt. Een bedrijf starten in Frankrijk doe je door in te schrijven bij het handelsregister Régistre du Commerce et des Sociétés, een procedure die enkele weken in beslag neemt.
Inschrijving RCS
De belangrijkste rechtsvormen zijn:
Micro-entreprise en Entreprise Individuelle (Eenmanszaak)
Société à Responsabilité Limitée (SARL, lijkt op de Nederlandse bv)
Entreprise Unipersonnelle à Responsabilité Limitée (EUR)
Société en Nom Collectif (SNC, lijkt op de vof)
Voeten aan de Franse grond
Vertrouwen winnen is dus belangrijk bij zakendoen in Frankrijk. Afhankelijk van je doelstellingen kun je klein starten door eerst een lokale werknemer te werven, iemand die past bij de lokale klanten. Met zijn waardevolle kennis en voorkomen zal het makkelijker zijn nieuwe klanten te werven.
Een andere manier is om te werken met een agent, maar het risico is natuurlijk dat jouw belangen niet sterk genoegen worden vertegenwoordigd.
