Hoe verloopt de overname van een familiebedrijf?

Zo'n 55 procent van de in Nederland gevestigde bedrijven is een familiebedrijf. In geval van overname loopt meestal alles op rolletjes. Toch bestaat een aantal valkuilen.

Definitie van een familiebedrijf

Een bedrijf is een familiebedrijf als het aan de volgende criteria voldoet:

• meer dan 50 procent van het eigendom behoort toe aan 1 familie

• een meerderheid of tenminste twee leden van de leiding zijn afkomstig uit 1 familie

• een familie heeft beslissende invloed op de bedrijfsstrategie en opvolgingsbeslissingen

De overname van een familiebedrijf

Over het algemeen verloopt een bedrijfsopvolging of bedrijfsovername binnen een familie vlekkeloos. Meestal zijn er kinderen of familieleden werkzaam binnen het bedrijf. Soms wordt er door de familie een mogelijke bedrijfsopvolging aangewezen, of een van de kinderen maakt aanspraak op de bedrijfsopvolging. Er zijn verschillende vormen van overname mogelijk:

• opvolging door iemand uit de familie (het familiebedrijf blijft gehandhaafd)

• verkoop van het familiebedrijf aan een ander bedrijf

• verkoop van het familiebedrijf aan medewerkers die geen familie zijn

• verkoop aan iemand van buiten het familiebedrijf

• beeindiging van het familiebedrijf

Als je wilt zorgen dat de bedrijfsopvolging binnen een familiebedrijf goed verloopt is het belangrijk om goed te overleggen en duidelijk te communiceren. In de praktijk komen namelijk de volgende knelpunten voor:

• familieleden voelen zich tekort gedaan bij de overdracht

• aangetrouwde familieleden bemoeien zich teveel met de overdracht

• jaloezie en frustratie bij familieleden

• de erfenis

• het ontbreken van een familiestatuut

Om deze vervelende zaken zoveel mogelijk te voorkomen, vind je hier een aantal tips.

Tips voor opvolgers:

• zorg ervoor dat je eerst een paar jaar in andere bedrijven werkt voordat je in het familiebedrijf stapt

• overleg ook met broers en zussen die niet in het bedrijf werken

• zorg voor een goede voorbereiding, maak hiervoor een planning en kijk wat je nog moet leren over het bedrijf en de werkzaamheden

• maak goede afspraken met degene die het bedrijf aan je over zal dragen

• neem het regelen van de bedrijfsovername serieus, maak er tijd en geld voor vrij

Tips voor verkopers/overdragers:

• begin op tijd met de overdracht (rond de 5 jaar voor de overdracht is geen overbodige luxe)

• praat met familieleden over het proces, wees open en eerlijk om conflicten te voorkomen

• win advies in bij deskundigen

• maak goede afspraken met degene die het bedrijf zal overnemen

Wat moet ik doen als er toch ruzie ontstaat over de overname?

Als er ruzie ontstaat bij de overname van het familiebedrijf is het verstandig om een derde partij in te schakelen. Hiervoor zijn speciale conflictbemiddelaren, ook wel mediators genoemd. Die gaat met de verschillende partijen om de tafel zitten om het conflict op te lossen.