De Belastingdienst in gebreke stellen: kan dat?
Zo kun je een dwangsom eisen
Ook de Belastingdienst moet zich houden aan de wettelijke termijnen. Dat blijkt in de praktijk nog wel eens een probleem te zijn. Als de Belastingdienst in gebreke blijft, kun je een dwangsom eisen. Hoe werkt het?
Wettelijke termijnen Belastingdienst
Als je een aanvraag of een bezwaar indient bij de overheid, moet de overheid daar binnen de wettelijke termijn op reageren. Deze reactietermijn geldt natuurlijk ook voor de Belastingdienst. In de meeste gevallen zul je de beslissing binnen deze wettelijke termijn te horen krijgen. Maar dat is niet altijd het geval.
Ingebrekestelling Belastingdienst
Als de Belastingdienst niet op tijd een beslissing neemt, kun je een beroep doen op de ‘Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen’. De wet heeft als doel de overheid een betrouwbare partner van burgers en ondernemingen te laten zijn. Vanuit die gedachte moeten overheidsinstanties zoals de Belastingdienst zich zelf ook houden aan de wettelijke termijnen voor aanvragen en bezwaren. En burgers mogen overheidsinstanties op de vingers tikken als het misgaat. Je kunt dus de Belastingdienst in gebreke stellen en vervolgens een dwangsom eisen.
Beslistermijn
De Belastingdienst heeft een vastgestelde periode om te reageren op een aanvraag of een bezwaar. Dit wordt ook wel de beslistermijn genoemd. In het algemeen geldt als beslistermijn:
Beslissing over een bezwaar: binnen 12 weken (met een mogelijke verlenging van 6 weken door middel van ‘verdagen’)
Beslissing over een aanvraag of wijziging: 8 weken
Dus stel dat je een aanslag ontvangt met als aanslagdatum 2 september 2022. Je maakt bezwaar tegen deze aanslag binnen de bezwaartermijn van 6 weken. Dan moet de Belastingdienst binnen 12 weken reageren (termijn voor een bezwaar), gerekend vanaf de datum van de aanslag. De Belastingdienst kan deze termijn vervolgens ‘verdagen’, verlengen met maximaal 6 weken. In dat geval zullen ze je wel eerst op de hoogte moeten stellen.
Dwangsom Belastingdienst
Wat kun je doen als de Belastingdienst in gebreke is en niet op tijd reageert? Via de website van de Belastingdienst kun je een formulier invullen waarmee je de Belastingdienst in gebreke stelt. Alleen via een ‘ingebrekestelling Belastingdienst’ kun je een dwangsom eisen. Met dit formulier geef je de Belastingdienst twee weken de tijd om alsnog een beslissing te nemen. In het formulier kun je ook een dwangsom eisen als de Belastingdienst nog steeds in gebreke blijft. Het formulier kun je online invullen en versturen. Houd hiervoor de gegevens bij de hand die je nodig hebt, zoals je BSN en een kenmerknummer (als het om een bezwaar gaat).
Wat is de hoogte van de dwangsom? Dat hangt af van de hoeveelheid tijd die verstrijkt. De dwangsom bedraagt:
€ 23 per dag over de eerste twee weken
€ 35 per dag over de volgende twee weken
€ 45 per dag over de overige dagen
Het maximum aantal dagen waarover de dwangsom geëist kan worden is 42 dagen. De dwangsom kan aldus oplopen tot een bedrag van € 1.442.
Rechtbank
Als de Belastingdienst niet binnen twee weken reageert, kun je in beroep gaan bij de rechtbank. De rechter zal dan beslissen binnen welke termijn de Belastingdienst een uitspraak moet doen. Het kan ook zijn dat de rechter zelf een beslissing neemt. Bovendien zal de Belastingdienst bij een ingebrekestelling ook meestal de dwangsom moeten betalen. Overigens gelden hiervoor ook uitzonderingen, maar dat moet je dan binnen 6 weken te horen krijgen.
Wet openbaarheid van bestuur
Goed om te weten: sinds 2016 bestaat er geen recht meer op een dwangsom bij verzoeken die betrekking hebben op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
Uitzondering: toeslagen
Bij aanvragen voor toeslagen zoals huurtoeslag en kinderopvangtoeslag ligt het iets anders. Bij die aanvragen heb je niet altijd recht op een dwangsom. Bij een voorlopige aanslag en bezwaren daarop ook niet. Maar natuurlijk kun je de Belastingdienst in sommige gevallen ook bij toeslagen in gebreke stellen. Meer hierover lees je op de site van de Belastingdienst.
Boetes Belastingdienst
Misschien voelt het een beetje gek om de Belastingdienst om een dwangsom te eisen. Maar zie het zo: de Belastingdienst geeft boetes als jij je niet houdt aan de betaal- of reactietermijnen. Waarom zou het andersom dan niet mogen? De dwangsomregeling is juist bedacht om het vertrouwen in de overheidsinstanties als de Belastingdienst te vergroten. Waarom er dus geen gebruik van maken?
