Wil je graag je onderneming verkopen?

Ooit wil je de zaak in goede handen achterlaten. Misschien denk je al over opvolging of verkoop. Hoe zit het dan met de toekomst van je personeel? Voor een succesvolle overdracht, moet je je eerst klaar maken voor overname.

1. Persoonlijke goodwill heeft geen waarde Druk je als ondernemer een zwaar stempel op de operationele bedrijfsvoering en bepaal je voor een belangrijk deel de omzet, dan is de goodwill sterk persoonsgebonden en kan aan goodwill weinig of geen waarde worden toegekend. Maar daarom je invloed op de bedrijfsvoering wat losser. Delegeer taken aan je personeel en zorg dat meerdere personen het contact met klanten onderhouden. Hoe overbodiger je jezelf maakt, hoe hoger de goodwill en hoe makkelijker de onderneming te verkopen is.

2. Kijk in de spiegel via een goede SWOT-analyse Een SWOT-analyse geeft de zwakke en sterke punten van je bedrijf weer, naast de kansen en bedreigingen. Uit deze analyse kunnen verbeterpunten naar voren komen die bij een juiste aanpak een positieve invloed kunnen hebben op het rendement van je bedrijf. Speel in op de kansen en bedreigingen en verbeter je bedrijfsvoering op basis van de onderdelen uit de SWOT-analyse.

3. Zorg voor juiste resultaten De partij die je bedrijf overneemt, moet een juist beeld krijgen van je financiële resultaten. Omdat voor hem de commerciële cijfers belangrijker zijn dan de fiscale cijfers, is het belangrijk dat deze cijfers zo goed mogelijk aansluiten bij de werkelijkheid en niet globaal of lager (om belastingvoordeel te halen) zijn vastgesteld. Zorg ook dat kosten uit de privésfeer, uit je resultaten gehaald zijn.

4. Schakel voor het opvolgings- en overdrachtsproces één deskundige en regisseur in. Schakel één deskundige overnamespecialist in die op alle disciplines die bij het opvolgings-/overdrachtsproces aan de orde komen, voldoende kennis van zaken heeft. Denk hierbij aan de financiële, bedrijfseconomische, fiscale, commerciële, juridische en personele disciplines. Het is belangrijk dat diegene alle mogelijke problemen kan herkennen en indien en waar nodig vervolgens een goede specialist kan inschakelen.

5. Is de regie niet in handen van één deskundige, dan gaan teveel verschillende personen zich ermee bemoeien. De een wacht op de ander, er ontstaat ruis in de onderlinge communicatie, initiatieven blijven uit en het proces wordt vertraagd. Deze “normalisering” van de bedrijfsresultaten (en soms ook de balans) is cruciaal voor het bepalen van de reële waarde van de onderneming. Zorg er daarnaast voor dat je cijfers up-to-date zijn. Niets zo hinderlijk als dat het overnameproces gefrustreerd wordt door ontbrekende of gedateerde cijfers.

Fiscale Tips

1. Wijzigen ondernemersstructuur werkt fiscaal lang na Voor een hogere netto opbrengst helpt zowel een hogere verkoopprijs als een lagere belastingclaim. Je kunt de verkoopbaarheid vergroten door flexibiliteit in de bouwen. Dit kan bijvoorbeeld door diverse activiteiten in aparte vennootschappen onder te brengen of de onroerende zaken in een aparte B.V. onder te brengen. Een verkoop kan dan fiscaal zonder afrekening plaatsvinden. Let op: De fiscus hanteert een wachttijd van drie of zes jaar. Verkoop je het bedrijf na zo'n fiscale herstructurering binnen deze termijn, dan moet je alsnog fiscaal afrekenen.

2. Lijfrente bij staking Als je een eenmanszaak of vennootschap onder firma beëindigt of overdraagt, moet over de stille reserves (het verschil tussen de werkelijke waarde en de waarde waarvoor bijvoorbeeld de onroerende zaken op de balans staan) en ontvangen goodwill fiscaal worden afgerekend. Ook de opgebouwde Fiscale Oudedagsreserve valt vrij en is volledig belast. De heffing valt in de inkomstenbelasting en het moet worden betaald. Door het kopen van een lijfrente kan een aanzienlijk tariefsvoordeel worden gerealiseerd. Belasting wordt dan namelijk geheven over de jaarlijkse uitkeringen en deze kunnen dan in een veel lager belastingtarief vallen (bij 65+ minimaal 15%).  Bovendien wordt de betaling van belasting uitgesteld naar de toekomst.

3. Geruisloze doorschuiving Sinds een aantal jaren is het mogelijk om je eenmanszaak of vennootschap onder firma geruisloos door te schuiven naar de kinderen of aan medewerkers, mits deze minimaal drie jaren in het bedrijf werkzaam zijn geweest. De doorschuiffaciliteit houdt in dat het bedrijf door de voortzetter tegen dezelfde boekwaarde wordt voortgezet. Je betaalt dan geen belasting over deze meerwaarde in bijvoorbeeld de onroerende zaken en/of goodwill  (over de Fiscale oudedagsreserve moet wel worden afgerekend). De koper betaalt jou wel een reële prijs. Omdat de koper de fiscale claim heeft overgenomen, wordt daarop wel een zogenaamde belastinglatentie (dus verlaging van de verkoopprijs) toegepast.

P&O tips

1. Investeer in mensen Medewerkers die beschikken over een gedegen opleiding en goed vakmanschap, verhogen de marktwaarde van het bedrijf. Verouderde kennis daarentegen zet je bedrijf juist op achterstand en maakt van je personeel een kostenpost. Investeer daarom in je medewerkers, dat maakt je bedrijf interessant voor een eventuele koper.

2. Adequaat verzuimbeleid Een bedrijf met een hoog en langdurig ziekteverzuim moet bij verkoop een hoge horde nemen. Een kopende partij zit niet te wachten op werknemers die vaak en langdurig ziek zijn en zeker niet op werknemers die in de WAO zitten. Beiden verlagen de waarde van je onderneming. Voorkom dit door actief beleid te voeren op dit terrein. Houd regelmatig contact met je zieke medewerker, zoek samen met hem/haar naar mogelijkheden. Met een laag verzuim, kun je een hogere verkoopprijs vragen.

3. Familieleden werkzaam in het bedrijf In veel familiebedrijven werken behalve de DGA, vaak de partner en andere familieleden. Een nieuwe eigenaar is verplicht alle medewerkers, dus ook eventuele familieleden in loondienst over te nemen. Vaak is de nieuwe eigenaar daar niet gelukkig mee. Dit kan de verkoop en verkoopprijs in negatieve zin beïnvloeden. Beëindigen de familieleden zelf hun dienstverband, dan verspelen zij eventuele uitkeringsrechten. Goede afspraken en aangepaste overeenkomsten met familieleden kunnen problemen in een verkoopfase voorkomen.