Voorkom schade door aansprakelijkheid
Slimme preventie, algemene voorwaarden, BAV en AVB
Een schadeclaim zit in een klein hoekje: ieder bedrijf maakt namelijk wel eens een fout. Hiervoor kun je aansprakelijk gesteld worden door een klant of medewerker. Gelukkig kun je veel doen om financiële schade te beperken. Zo kun je proberen claims te voorkomen of een verzekering afsluiten. Hoe dat precies werkt, lees je in dit artikel.
Wanneer kan ik aansprakelijk gesteld worden?
Je kunt aansprakelijk gesteld worden wanneer jij of een van je medewerkers een fout maakt die een ander schade oplevert. Dit noemen we ook wel ‘algemene aansprakelijkheid’. Hierbij kan het gaan om financiële schade, maar ook om letsel. Als ondernemer met personeel loop je daarnaast het risico op werkgeversaansprakelijkheid. Hierbij word je door je eigen medewerkers aansprakelijk gesteld omdat ze schade aan hun spullen of letsel oplopen tijdens het werk.
Maak je producten? Dan kun je ook te maken krijgen met productaansprakelijkheid. Hierbij word je aansprakelijk gesteld voor schade die jouw product heeft veroorzaakt. Let op: je bent ook verantwoordelijk voor de schade wanneer je het product niet zelf hebt gemaakt, maar alleen verkoopt. De laatste variant die we hier uitlichten is ketenaansprakelijkheid. Dit komt voor wanneer bedrijf A bedrijf B inhuurt om een opdracht uit te voeren. Zo ontstaat er een ‘keten’ van bedrijven. Deze constructies komen veel voor in de bouw. Voor alle medewerkers in deze keten moet loonheffing worden betaald. Gebeurt dit niet? Dan kan de Belastingdienst ieder bedrijf in de keten aansprakelijk stellen.
Aansprakelijkheid per rechtsvorm
In hoeverre jij als ondernemer persoonlijk aansprakelijk bent, hangt af van je rechtsvorm. We lichten de belangrijkste rechtsvormen voor ondernemers uit:
Besloten vennootschap of naamloze vennootschap Bij deze rechtsvormen is de onderneming zelf aansprakelijk bij claims. Het privévermogen van de vennoten wordt dus niet aangesproken. Er is een belangrijke uitzondering: wanneer er sprake is van wanbeleid.
Eenmanszaak Als je een eenmanszaak hebt, ben je met je privévermogen volledig aansprakelijk bij fouten.
Vennootschap onder Firma (VOF) Heb je een VOF? Dan kan iedere vennoot volledig aansprakelijk gesteld worden met zijn privévermogen.
Maatschap Als een van de maten uit je maatschap een overeenkomst aangaat, zijn alle andere maten aansprakelijk met hun privévermogen. Dit geldt niet wanneer deze persoon in strijd met zijn bevoegdheid heeft gehandeld.
Commanditaire vennootschap (cv) Bij een cv zijn alle beherende vennoten aansprakelijk. Zogenoemde stille (commanditaire) vennoten zijn alleen aansprakelijk voor het bedrag dat zij in de onderneming hebben gestopt.
Coöperatie Wanneer je een coöperatie hebt, wordt de rechtsvorm als geheel aansprakelijk gesteld. Soms kan ook één lid aansprakelijk worden gesteld.
Aansprakelijkheidsverzekeringen
Omdat aansprakelijkheidsclaims behoorlijk in de papieren kunnen lopen, is het belangrijk om je onderneming te beschermen met een aansprakelijkheidsverzekering. Je hebt verzekeringen voor beroepsaansprakelijkheid (BAV) en bedrijfsaansprakelijkheid (AVB). Wat is het verschil?
Aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB)
Een aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB) of bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering dekt de aansprakelijkheid voor schade aan personen (letselschade) of fysieke zaken (materiële schade) veroorzaakt door jouw bedrijf, product en/of medewerker. Ook de schade die hieruit voortkomt is gedekt. Lever je bijvoorbeeld een slecht onderdeel waardoor de machine van je klant vastloopt, dan is naast de schade aan de machine ook de gevolgschade (door het stilstaan van de machine) gedekt.
De AVB is voor de meeste bedrijven essentieel: van zzp’ers en het mkb, tot grote organisaties. Voor sommige bedrijfstakken zijn er bijzondere risico’s en wordt een aangepaste bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering aangeboden. De premie van de verzekering hangt af van je type bedrijf en werkzaamheden.
Beroepsaansprakelijkheidsverzekering (BAV)
Een beroepsaansprakelijkheidsverzekering beschermt je tegen schadeclaims van een andere partij die vermogensschade heeft geleden door fouten van jouw bedrijf. Zowel fouten die je zelf maakt als fouten van anderen die onder jouw verantwoording werkzaamheden verrichten zijn verzekerd. Bijvoorbeeld de financiële schade die ontstaat door het geven van foutief advies. Als je klant dit hard kan maken, kun je een schadeclaim krijgen.
De verzekeraar behandelt de claim en neemt eventueel (juridisch) verweer van je over. De premie van de beroepsaansprakelijkheidsverzekering hangt af van je beroep en je omzet. Bekijk bij welke verzekeraar je terecht kunt voor een beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Veel verzekeraars verzekeren slechts een aantal adviserende beroepsgroepen.
Slimme preventie
Voorkomen is beter dan genezen. Maar hoe kun je aansprakelijkheid voorkomen? Het belangrijkste is om voorafgaand aan een opdracht duidelijke afspraken te maken met je opdrachtgever. Door de verwachtingen goed af te stemmen, loop je minder risico op vervelende misverstanden. Je algemene voorwaarden zijn goud waard als het om het voorkomen en aanvechten van claims gaat.
Algemene voorwaarden geven de gang van zaken aan met de betrekking tot het leveren en (ver)koop van goederen. Je kunt je op deze manier voor een groot deel indekken voor schade die jouw bedrijf, product of dienst veroorzaakt, maar je algemene voorwaarden moeten wel redelijk zijn. Daarom bevat het Burgerlijk Wetboek (BW) een zwarte lijst met voorwaarden die daarin niet opgenomen mogen worden. Ook bestaat er een grijze lijst met bepalingen die zich op de grens begeven van wat redelijk is. De voorwaarden moeten juridisch ook kloppen om van toepassing te kunnen zijn. Je doet er dus goed aan je algemene voorwaarden op te laten stellen door een specialist. Deponeer ze ook bij de Kamer van Koophandel en stuur ze mee naar je klant bij iedere overeenkomst.
Let op: wijs de algemene voorwaarden van je opdrachtgever af wanneer deze in strijd zijn met je eigen voorwaarden. Anders zijn jouw voorwaarden niet rechtsgeldig.
Benieuwd wat je nog meer kunt doen om aansprakelijkheidsrisico’s te beperken? Deze tips helpen je op weg:
Zorg dat jij en je werknemers voldoende kennis, vaardigheden en middelen hebben om veilig te werken en juridische conflicten te voorkomen.
Laat je goed informeren door collega-ondernemers die hetzelfde vak uitoefenen. Vraag naar veiligheidsmaatregelen die zij hebben getroffen.
Om te weten waar de zwakke plekken zitten binnen jouw bedrijf, kun je ook een risico-analyse uitvoeren of uit laten voeren op dit gebied. Gebruik daarbij bovenstaande definities van aansprakelijkheid en ga na hoe je dit precies kunt voorkomen of beperken.
