De stichting als rechtsvorm
Hoe werkt een stichting? Alle feiten op een rij
Wil jij je richten op een maatschappelijk, sociaal of ideëel doel en richt je je niet hoofdzakelijk op winst maken? Dan kun je een stichting oprichten. Maar wat is een stichting, wat zijn de voor- en nadelen, hoe richt je er een op en hoe zit het met de belasting? Het antwoord op deze en andere vragen vind je in dit artikel.
Wat is een stichting?
Een stichting is een organisatie die niet bedoeld is om winst te maken. Een stichting richt zich op het halen van een maatschappelijk, sociaal of ideëel doel. Als de stichting winst maakt, het mag namelijk wel, moet de winst gebruikt worden om het doel van de stichting te bereiken. Het geld voor een stichting komt binnen door donaties, subsidies, leningen en erfenissen.
Stichting als rechtsvorm
Een stichting is een rechtspersoon en heeft altijd een bestuur. Dit bestuur is meestal niet persoonlijk aansprakelijk voor eventuele schulden. Je kunt in de statuten vastleggen dat er naast een bestuur ook een Raad van Toezicht is, maar dat is niet verplicht.
Wanneer een stichting oprichten?
Je hebt een maatschappelijk doel. Een stichting moet zich richten op een maatschappelijk doel. De inkomsten van de stichting moet je hieraan besteden.
Je wilt samenwerken met meerdere mensen. Je kunt een stichting niet alleen oprichten, maar moet minimaal met twee personen zijn. Hierdoor is het een geschikte rechtsvorm voor mensen die zich samen willen inzetten voor een maatschappelijk doel.
Je wilt beperkte aansprakelijkheid. Bestuurders en oprichters van een stichting zijn (meestal) niet met hun privévermogen aansprakelijk voor de schulden van de stichting. Als de stichting failliet gaat, dan zijn hun privé-tegoeden beschermd.
Je wilt een professionele uitstraling. Een stichting heeft een professionele en betrouwbare uitstraling. Dit kan helpen bij het werven van donaties. subsidies, sponsors en partners.
Voordelen stichting
Rechtspersoon
Een stichting is een rechtspersoon. Dit betekent dat de stichting contracten, abonnementen en bezittingen kan hebben, los van de oprichters of het bestuur.
Belastingvoordelen als stichting
Onder bepaalde voorwaarden hoef je als stichting minder belasting te betalen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de vennootschapsbelasting en de schenk- en erfbelasting. Stichtingen met een ANBI-status zijn soms zelfs helemaal vrijgesteld van belasting.
Flexibele structuur
Er is veel vrijheid in de manier waarop een stichting wordt georganiseerd en bestuurd. Ook als de oprichters weggaan, kan de stichting blijven bestaan.
Nadelen stichting
Hogere oprichtingskosten
Omdat je voor de oprichting van een stichting een notariële akte nodig hebt, zijn de kosten voor het oprichten van een stichting hoger dan voor bijvoorbeeld een eenmanszaak of Vereniging Onder Firma (V.O.F.). De kosten van een notariële akte liggen tussen de € 400 en € 1000 (2024).
Geen winstuitkering
Als stichting mag je geen winst uitkeren aan oprichters of bestuurders. Je mag het bestuur en eventuele werknemers wel belonen, maar over die beloning moet je wel inkomstenbelasting betalen. Bestuurders van een ANBI-stichting mogen geen beloning krijgen, wel een onkostenvergoeding. Zolang dit redelijk is.
Administratie bijhouden
Als stichting moet je een administratie bijhouden. Wanneer je ook commerciële activiteiten uitvoert, moet je vanaf een bepaalde omzet een jaarrekening deponeren.
Tip: om je administratie goed en makkelijk bij te houden, kun je gebruik maken van boekhoudprogramma's of de diensten van financiële dienstverleners zoals Finom.
Een stichting oprichten: stap voor stap
Stap 1: naar de notaris
De officiële oprichting van een stichting loopt via een notariële akte. Hiervoor moet je naar de notaris. Tijdens dit bezoek bevestig je de oprichting van de stichting, leg je het doel van de stichting vast in de statuten en bepaal je of je de stichting alleen opricht of samen met anderen. Dit kunnen personen of andere organisaties zijn.
Stap 2: stichting inschrijven bij de KVK
Net als andere organisaties moet je een stichting inschrijven bij de KVK. Hier leg je de regels voor de organisatie van de stichting vast in de statuten. Deze moeten worden goedgekeurd door het bestuur van de stichting. Zolang een stichting niet in het Handelsregister is opgenomen, zijn bestuursleden naast de stichting mede aansprakelijk.
Wat staat er in de statuten? In de statuten staan belangrijke regels en afspraken voor de stichting. Deze onderwerpen komen meestal aan bod:
Naam en vestigingsplaats. De officiële naam van de stichting en de plaats waar de stichting gevestigd is. Tip: vind je het moeilijk om een naam te bedenken? Gebruik deze bedrijfsnaam-generator van onze partner Finom.
Doel. Het specifieke doel van de stichting.
Vermogen. Hoe kom je als stichting aan geld en wat mag er met dit geld gedaan worden?
Bestuur. Hoe is het bestuur samengesteld, hoe worden bestuurders benoemd en ontslagen en wat zijn hun bevoegdheden?
Bevoegdheden. Welke bevoegdheden heeft het bestuur?
Wijziging van de statuten. Hoe kunnen de statuten gewijzigd worden, als dat nodig is.
Ontbinding. Wat gebeurt er met de bezittingen van de stichting als deze wordt opgeheven?
Stap 3: huishoudelijk reglement opstellen voor de stichting
Wil je de statuten wijzigen, dan moet dat met een officiële procedure bij de notaris. Daarom is het handig om ook een huishoudelijk reglement op te stellen. Hierin leg je de regels vast voor de dagelijkse gang van zaken. De regels in het huishoudelijk reglement mogen niet in strijd zijn met de statuten.
Wat staat er in het huishoudelijk reglement?
Taken en bevoegdheden. Wat zijn de specifieke taken en bevoegdheden van bestuursleden en eventuele commissies en werknemers binnen de stichting?
Vergaderingen. Hoe vaak wordt er vergaderd, hoe worden bestuursleden uitgenodigd, hoe wordt de agenda opgesteld en verspreid en wie is er verantwoordelijk voor het maken en bewaren van de notulen?
Besluitvorming. Hoe worden beslissingen genomen? Denk aan stemprocedures, maar ook aan het minimum aantal bestuursleden dat aanwezig moet zijn om geldige beslissingen te nemen.
Financiën. Hoe wordt de begroting opgesteld en goedgekeurd, wat zijn de regels voor het uitvoeren van betalingen en het beheren van de bankrekeningen, wie is waar verantwoordelijk voor en wat zijn de procedures voor financiële controles en het goedkeuren van de eventuele jaarrekening?
Lidmaatschap van het bestuur. Hoe worden bestuursleden benoemd en ontslagen, hoe lang mag een termijn van een bestuurslid duren, worden bestuursleden vergoed voor hun werkzaamheden en zo ja, hoe?
Gedragsregels. Regels over de omgangsvormen en gedragscodes voor bestuursleden en vrijwilligers
Commissies. Hoe worden commissies opgericht? Welke taken en verantwoordelijkheden hebben commissies binnen de stichting?
Communicatie. Regels over interne en externe communicatie.
Wijzigingen. Hoe kan het huishoudelijk reglement gewijzigd worden?
Belasting betalen als stichting
Als stichting kan je profiteren van verschillende belastingvoordelen, afhankelijk van je status en activiteiten.
Stichting met ANBI-status
Heb je als stichting de ANBI-status? Dan heb je vrijstelling van de schenk- en erfbelasting. Dit kan aantrekkelijk zijn als je veel donaties ontvangt.
Vennootschapsbelasting voor stichtingen
In principe ben je als stichting belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting, net als een bedrijf. Maar onder bepaalde voorwaarden kom je in aanmerking voor een beperkte belastingplicht. Alleen de activiteiten die winst opleveren, worden dan belast. De niet-winstgevende activiteiten blijven dan onbelast.
Btw en je stichting
Als je als stichting producten of diensten verkoopt, dan moet je vaak btw in rekening brengen. Daar heb je eenbtw-nummer voor nodig. Heb je als stichting vooral niet winstgevende activiteiten, dan hoef je niet altijd btw af te dragen.
Tip: in deze blog van onze partner Finom lees je meer over het btw-nummer.
Veelgestelde vragen over een stichting
Is een stichting een rechtspersoon?
Ja, een stichting is een rechtspersoon. Dit betekent dat de stichting zelfstandig contracten kan afsluiten en eigendommen kan bezitten, los van de oprichters.
Wat is het verschil met een vereniging?
Het belangrijkste verschil is dat een vereniging leden heeft die invloed hebben op de besluiten via een ledenvergadering. Een stichting heeft geen leden en besluiten worden genomen door het bestuur.
Wat is het verschil tussen een stichting en een BV?
Een stichting heeft geen winstoogmerk en mag geen winst uitkeren aan oprichters of bestuurders. Een BV (Besloten Vennootschap) heeft wel een winstoogmerk en kan winst uitkeren aan aandeelhouders.
Wanneer ben je als stichting btw-plichtig?
Je bent als stichting btw-plichtig als je regelmatig commerciële activiteiten uitvoert die onder de btw-regels vallen, zoals het verkopen van goederen of diensten.
Wanneer ben je als stichting vpb-plichtig?
Een stichting is vennootschapsbelasting (vpb) plichtig als zij winstgevende activiteiten uitvoert. Onder bepaalde voorwaarden kan een stichting beperkte belastingplicht hebben, waarbij alleen de winstgevende activiteiten worden belast.
