Hoe maak ik een ondernemingsplan?

Jouw businessplan (of ondernemingsplan) vormt de basis van je onderneming. Door je plan duidelijk op papier te zetten, kun je goed inschatten of het haalbaar is en wat ervoor nodig is om je onderneming te laten slagen. Het Business Model Canvas is een goed voorbeeld van het in kaart brengen van je ondernemingsplan. Wat het is en wat je ermee kunt, lees je hier.

Wat is een Business Model Canvas?

Het Business Model Canvas - ook wel het BMC model genoemd - is een manier om je ondernemingsplan in kaart te brengen. Het model is ontwikkeld door Alexander Osterwalder, een bekende Zwitserse ondernemer en managementtheoreticus. Zijn model bestaat uit vier hoofdgebieden van een onderneming, die opgebouwd zijn uit negen componenten - ook wel ‘bouwstenen’ genoemd. Het is een visueel overzicht dat op één A4’tje past. Zo kun jij snel (laten) zien hoe je waarde creëert, levert en behoudt.

Wat kun je als ondernemer met een BMC?

Het Business Model Canvas is een strategisch managementmodel en helpt jou om je plan heel overzichtelijk in kaart te brengen. Als je alle bouwstenen ingevuld hebt, heb je een volledige beschrijving van jouw bedrijf op één pagina. Denk aan je organisatie, klanten, leveranciers, kosten en opbrengsten. Op die manier ontdek je de sterke en zwakke punten van je onderneming. Door jouw businessplan kort en krachtig in beeld te brengen op één A4 in het BMC model, kun je uitzoomen en jouw plan met een kritisch oog van een afstandje analyseren. Het overzicht kan je helpen om vanuit een helikopterview naar je plan te kijken in plaats van te verzanden in details. Het is daarom ook een goede manier om je businessplan uit te leggen aan derden.

Tip: Voor meer informatie over de algemene opbouw van een businessplan ga je naar ‘Hoe stel ik een businessplan op?’

Wat zijn de 9 bouwstenen van het Business Model Canvas?

De vier hoofdgebieden van een onderneming zijn: klanten, aanbod, financiële levensvatbaarheid en infrastructuur. Deze hoofdgebieden worden uitgesplitst in negen bouwstenen. Welke bouwstenen dat zijn, lees je hieronder.

Bouwsteen 1: Klantsegmenten (customer segments)

Bij deze bouwsteen geef je antwoord op de vraag ‘Wie zijn jouw klanten?’. Klantsegmenten zijn de verschillende groepen mensen of organisaties die de onderneming wil bereiken en bedienen. Het is belangrijk om er heel bewust voor te kiezen om bepaalde klantgroepen wel of niet te targeten. Ook belangrijk: leer je klanten zo goed mogelijk kennen. Immers, hoe meer je weet van de wensen van je doelgroep, hoe beter je deze kunt bedienen.

Bouwsteen 2: Waardeproposities (value propositions)

Waarom kiest een klant voor jou? Dat beschrijf je bij deze tweede bouwsteen. Het gaat hier om de unieke toegevoegde waarde die jouw bedrijf te bieden heeft. Wat onderscheidt jouw onderneming van andere ondernemingen? Denk bijvoorbeeld aan performance, design, prijs of gebruiksgemak. Het is slim om eerst marktonderzoek te doen, zodat je goed kunt inschatten of er behoefte is aan jouw product of dienst.

Bouwsteen 3: Kanalen (channels)

Hoe bereik je je klanten? Hoe en waar kunnen jouw potentiële klanten je bedrijf vinden? Als je weet WIE je wilt bereiken, is het makkelijker om te onderzoeken HOE je ze kunt bereiken. De kanalen die je gaat kiezen om jouw klanten te bereiken, vormen de basis van jouw customer journey. Ieder kanaal heeft een eigen functie, bijvoorbeeld: bekendheid van je product of dienst vergroten, service bieden na aanschaf of feedback verzamelen.

Bouwsteen 4: Klantrelaties (customer relationships)

Hoe ga jij jouw klantrelaties inrichten en op welke manieren wil je contact hebben met je klanten? Een goede relatie met je klanten is erg belangrijk. Niet iedere klant wil op dezelfde manier gecontacteerd worden. Ook hier geldt dus: leer je klanten kennen. Wil iemand liever online of offline bediend worden? En liever persoonlijke hulp of geautomatiseerd contact? Een goede klantrelatie kan je geld opleveren.

Bouwsteen 5: Inkomstenstromen (revenue streams)

Hoeveel klanten en omzet heb jij nodig om winst te maken? Iedere klant kan één of meer inkomstenstromen opleveren. Om winst te maken, moeten je inkomsten hoger zijn dan je kosten. Uit welke verschillende inkomstenstromen bestaat jouw bedrijf? Wat is jouw verdienmodel? Baseer jouw verdienmodel op wat klanten bereid zijn om te betalen voor je product of dienst. Ook hier is marktonderzoek erg belangrijk, zodat jij jezelf niet uit de markt prijst of juist te laag inzet. Lees hier meer over het maken van een financieel plan.

Bouwsteen 6: Kernmiddelen (key resources)

Wat zijn de kernmiddelen van jouw bedrijf? Het antwoord op deze vraag is heel uiteenlopend: je kunt hier denken aan fysieke middelen zoals machines, gebouwen of een bestelbus, maar ook aan patenten, auteursrecht, human resources, aandelen of een website.

Bouwsteen 7: Kernactiviteiten (key activities)

Wat doet jouw bedrijf precies? En welke activiteiten doet jouw bedrijf niet? Maak hier een duidelijke keuze in. Kernactiviteiten zijn de belangrijkste activiteiten die je bedrijf moet doen om ervoor te zorgen dat het businessmodel succesvol is. Let op: Jje kunt niet álles doen! Sommige activiteiten kun je beter uitbesteden en andere acties kun je juist beter zelf doen.

Bouwsteen 8: Belangrijkste partners (key partners)

Met wie ga je samenwerken? Partnerschappen zijn de hoeksteen van veel verschillende businessmodellen. Alexander Osterwalder onderscheidt drie motivaties om partnerschappen aan te gaan:

• Optimalisering/schaalvoordelen om kosten te beperken, dus bijvoorbeeld activiteiten uitbesteden

• Beperking van risico en onzekerheid, dus bijvoorbeeld gezamenlijk een product op de markt brengen 

• Acquisitie van bepaalde resources en activiteiten zoals licenties, kennis of toegang tot klanten, dus bijvoorbeeld onafhankelijke tussenpersonen zoals bij verzekeringsmaatschappijen

Samen bereik je (vaak) meer dan alleen. Kies je partners wel zorgvuldig! Leer ze eerst goed kennen voordat je een samenwerking aangaat.

Bouwsteen 9: Kostenstructuur (cost structure)

Welke kosten ga je maken? Een bedrijf starten kost geld. Kosten maken is dan ook onvermijdelijk. Zorg dat je goed in beeld hebt wat je moet uitgeven. Zet je belangrijkste resources, kernactiviteiten en partners duidelijk op een rij. Wat zijn de hoogste kostenposten? Kun je nog ergens op besparen of een efficiëntere manier vinden?

Tip: maak eerst een schets

Je hebt nu gezien hoe beknopt een goed businessplan kan zijn. Soms kan het best lastig zijn om je doelen zo kort en bondig op papier te zetten. Begin daarom met een eenvoudige schets en zet je krabbels op een vel papier. Werk dit daarna pas concreet uit. Maak daarbij gebruik van onderstaand template.

Business Model Canvas voorbeeld

Wil je meer weten over het maken van een ijzersterk ondernemingsplan? Download ons gratis whitepaper 'Hoe maak ik een ondernemingsplan?'