Belastingdienst geeft meer duidelijkheid over handhaving Wet DBA vanaf 2025
Vanaf 1 januari 2025 wordt schijnzelfstandigheid gecontroleerd
Wanneer ben je zzp’er en wanneer ben je eigenlijk in verkapte loondienst? Die vraag speelt voor veel ondernemers al jaren. In ieder geval acht jaar: zo lang bestaat de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelatie (DBA) al. Per 1 januari 2025 wordt deze wet ook gehandhaafd. Dat heeft de Belastingdienst bekendgemaakt.
Handhaving van Belastingdienst vanaf 2025
Ondernemers - zowel werkgevers als zzp'ers - worstelen met de vraag hoe de wet precies gehandhaafd gaat worden. De fiscus heeft inmiddels laten weten dat bedrijven en organisaties die mensen als zzp’er inhuren voor werk dat zij niet zelfstandig uitvoeren, boetes en naheffingen kunnen krijgen.
Wel geldt een overgangsperiode van een jaar. In dit jaar krijgen werkgevers en zzp’ers nog geen zogenoemde vergrijpboete als ze kunnen bewijzen dat ze stappen zetten tegen schijnzelfstandigheid.
Wet DBA tegen schijnzelfstandigheid
De deregulering beoordeling arbeidsrelatie (DBA) moet voorkomen dat zzp’ers schijnzelfstandigen zijn. In de wet staan een aantal criteria om te kijken of iemand werkt als schijnzelfstandige. Het belangrijkste criterium is of een freelancer werkt onder het gezag van een werkgever. Bijvoorbeeld of een opdrachtgever voor je mag bepalen met wie je werkt, waar en hoelang. Met die toetsing moet de wet bepalen wie werkt als echte ondernemer en wie de werkzaamheden zou kunnen uitvoeren als werknemer in loondienst.
Zelfstandigheid kan aantrekkelijk zijn voor zowel de zzp’er als de opdrachtgever, omdat beide partijen dan van verschillende belastingvoordelen profiteren:
de opdrachtgever hoeft geen premies en loonheffingen te betalen zoals bij iemand in loondienst;
en de zzp’er kan gebruikmaken van bijvoorbeeld zelfstandigenaftrek, mkb-winstvrijstelling en andere aftrekposten.
Handhaving wet DBA tot nu toe
Momenteel wordt de wet nauwelijks gehandhaafd, omdat de wet in de praktijk niet duidelijk genoeg is gebleken. De wet geldt natuurlijk wel, maar de pakkans bij schijnzelfstandigheid is nu erg laag.
Als de Belastingdienst er bij bijvoorbeeld een boekenonderzoek achter komt dat er sprake kan zijn van schijnzelfstandigheid, kunnen ze boetes opleggen op het moment dat ze een opdrachtgever als kwaadwillend zien en/of als een opdrachtgever aanwijzingen niet opvolgt.
De Belastingdienst kan een opdrachtgever als kwaadwillende bezien als er sprake is van:
Een (fictieve) dienstbetrekking
Evidente schijnzelfstandigheid
Opzettelijke schijnzelfstandigheid
Bij een controle kan naar voren komen dat er toch sprake is van (fictieve) dienstbetrekkingen. Dan zal de Belastingdienst aanwijzingen geven om de situatie aan te passen. Je hebt daar drie maanden de tijd voor. Verander je niks, dan kan de boete opgelegd worden.
Wet DBA vanaf 2025
Als werkgever kun je vast voorsorteren op de wetshandhaving door je personeelsbestand - inclusief krachten die je dus inhuurt - nog eens kritisch onder de loep te nemen. Maar hoe exact gehandhaafd gaat worden, is nog onduidelijk. Voorlopig is het dus verstandig om de ontwikkelingen in de gaten te houden.
