Wat verandert er door de Digital Services Act?
Meer digitale veiligheid, transparantie en online kansen
Techreuzen zoals Google, Apple en Facebook domineren het digitale speelveld in Europa. Ze zijn zo machtig geworden dat de Europese Commissie het tijd vond om in te grijpen en met nieuwe regels te komen. Het resultaat? Een nieuwe verordening met de naam Digital Services Act (DSA). Wat is de DSA en wat verandert er precies?
Wat is de Digital Services Act?
De Digital Services Act is een nieuwe Europese verordening inzake online diensten. Het is de bedoeling dat deze verordening Europese burgers meer digitale bescherming biedt: meer online veiligheid en een transparantere digitale omgeving. Met de DSA zou nep-informatie teruggedrongen moeten worden. Bovendien kun je als consument meer transparantie verwachten, bijvoorbeeld in gepersonaliseerde advertenties. Met deze wet zou je beter geïnformeerd moeten worden over de reden waarom je een bepaalde advertentie te zien krijgt.
Een nieuwe e-commercerichtlijn
De oude e-commercewet stamt uit 2000. Die is dus ruim 20 jaar oud. In de digitale wereld is dat een eeuwigheid geleden, want bijna niets verandert zo snel als het internet. Ook de manier waarop consumenten en bedrijven het gebruiken is enorm veranderd. Veel grote bedrijven die nu digitale diensten aanbieden, zoals Amazon, Google, Apple en Facebook, bestonden toen nog niet eens. Vandaar dat er behoefte was aan een nieuwe richtlijn, een richtlijn die helemaal opgesteld is met de digitale wereld van nu in gedachten. En natuurlijk ook met het oog op de digitale wereld van de komende decennia.
Wie krijgen er mee te maken?
De Digital Services Act geldt voor bedrijven die digitale diensten aanbieden. De verordening is opgesteld op verschillende online niveaus. Voor elk niveau gelden andere, toegevoegde regels. De niveaus zijn:
Niveau 1: Alle bedrijven die een online dienst leveren
Niveau 2: Hostingproviders, die informatie opslaan
Niveau 3: Online platformen, die informatie opslaan en beschikbaar stellen aan een derde partij (aan publiek op het platform)
Niveau 4: Zeer grote online platformen (min. 45 miljoen gebruikers)
Op alle niveaus geldt dat de partijen transparanter moeten zijn en meer informatieverplichtingen krijgen. Ze moeten als bedrijf een centraal aanspreekpunt hebben (Digital Services Coordinator). Voor hostingpartijen geldt bovendien dat ze er melding van moeten maken als ze content moeten verwijderen. Voor online platformen geldt dat ze nog meer meldverplichtingen hebben dan hostingproviders. Ze moeten ook procedures opstellen om geschillen te beslechten. Online platformen zijn nog steeds een tussenpersoon, maar ze moeten doen wat binnen hun mogelijkheden ligt om illegale content tegen te gaan en zo mogelijk te verwijderen.
Dit artikel geeft natuurlijk een sterk vereenvoudigde weergave van wat een hele lijst verordeningen is, maar het komt erop neer dat de Digital Services Act moet leiden tot meer transparantie en meer veiligheid voor consumenten. Ook worden dienstverleners ertoe verplicht actie te ondernemen als er sprake is van onrechtmatige content, zodat de consument daar geen hinder van kan ondervinden.
Boetes
Om online dienstverleners te motiveren zich te houden aan de nieuwe regelgeving, zijn er boetes vastgesteld voor overtredingen van de regels. De maximale boete is 6 procent van de jaaromzet. Als je bedenkt dat de jaaromzet van bijvoorbeeld Facebook zo’n 58 miljard euro is, dan kun je uitrekenen dat de hoogte van die boetes flink kan oplopen!
Digital Markets Act
De Digital Markets Act (DMA) wordt vaak in één adem genoemd met de Digital Services Act. De DMA is een nieuwe mededingingswet die er vooral voor moet zorgen dat er meer concurrentie mogelijk wordt op de Europese online markt. Die markt wordt nu namelijk gedomineerd door techreuzen uit met name Amerika. De DMA moet op termijn een gelijker speelveld creëren, waardoor ook kleinere partijen een kans krijgen om hun online diensten aan te bieden. Uiteindelijk zou daarmee ook het aanbod voor de consument gevarieerder moeten worden.
Kansen
Het is maar de vraag in hoeverre de Digital Services Act en de Digital Markets Act direct tot grote veranderingen zal leiden. De dominantie van grote techpartijen zoals Google, Facebook, Amazon, Apple is immers groot. De weg is in elk geval geopend naar meer online transparantie, veiligheid en aanbod. En ongetwijfeld biedt dat in de toekomst meer kansen aan nieuwe, kleinere online dienstverleners.
