Wat houdt de wet gelijke behandeling in?

Mensen mogen niet ongelijk behandeld worden op basis van godsdienst, levensovertuiging, politieke overtuiging, ras, geslacht, nationaliteit, seksuele geaardheid, burgerlijke staat, arbeidsduur of soort contract.

Wat is de wet gelijke behandeling?

In de wet gelijke behandeling is vastgelegd dat mensen niet ongelijk behandeld mogen worden vanwege verschillende discriminatiegronden. Alleen als er een goede reden is, of omdat in de wet een uitzondering is vastgelegd, is onderscheid wel toegestaan. In principe moeten mensen dus gelijk behandeld worden ongeacht hun:

• godsdienst

• levensovertuiging

• politieke overtuiging

• ras

• geslacht

• nationaliteit

• seksuele gerichtheid

• burgerlijke staat

• arbeidsduur (voltijd- of deeltijdwerk)

• handicap of chronische ziekte

• soort contract (vast of tijdelijk)

• leeftijd

De Commissie Gelijke Behandeling

De Commissie Gelijke Behandeling (CGB) houdt toezicht op de naleving van de gelijkebehandelingswetten. Iedereen die zich ongelijk behandeld voelt, kan naar de CGB stappen. Naar aanleiding van de klacht kan de Commissie een onderzoek instellen. De CGB beoordeelt dan of de gelijkebehandelingswetgeving goed is nageleefd. De Commissie brengt ook adviezen uit over de gelijkebehandelingswetgeving, doet onderzoek uit eigen beweging en geeft voorlichting. Als werkgever kun je de CGB om advies vragen. Dit is eenvoudig en er zijn geen kosten aan verbonden.

Waar richt de wet gelijke behandeling zich op?

De wet gelijke behandeling heeft betrekking op: 

• in- en externe werving en selectie (o.a. het bekend maken van vacatures, selectie)

• arbeidsbemiddeling (uitzendbureaus, maar ook beroepskeuzeadvies en het aanbieden van werkervaringsplaatsen)

• het aangaan van een arbeidsverhouding en ontslag

• arbeidsvoorwaarden (zoals beloning, vakantie, verlof, reiskostenvergoeding etc)

• beroepsonderwijs en bijscholing

• promotie

• arbeidsomstandigheden (op de werkvloer)

• loopbaanoriëntatie

• (lidmaatschap van) werkgevers- en werknemersorganisaties/vereniging van beroepsgenoten

• ‘vrije beroepen’ (zoals advocaten en notarissen)

• zelfstandigen zonder personeel

• de overheid als werkgever en ambtenaren

Directe en Indirecte discriminatie

In de wet gelijke behandeling worden twee vormen van discriminatie onderscheiden: directe en indirecte discriminatie. Direct onderscheid is niet moeilijk aan te tonen. Bij directe discriminatie wordt rechtstreeks verschil tussen werknemers gemaakt. Voorbeeld: je wijst een sollicitant af omdat het een vrouw is en je eigenlijk een mannelijke werknemer wilt. Bij indirecte discriminatie is het aantonen van onderscheid moeilijker. Je wijst bijvoorbeeld een sollicitant af om dezelfde reden als hierboven genoemd, maar doet dit op een andere manier, bijvoorbeeld door te zeggen dat je op zoek bent naar iemand met meer ervaring.

Wanneer mag ik als werkgever wel onderscheid maken?

Direct en indirect onderscheid is toegestaan als er in de wet duidelijk een uitzondering voor wordt gemaakt. Een voorbeeld hiervan is het voorkeursbeleid. Werkgevers mogen bijvoorbeeld voorkeur geven aan een kandidaat met een handicap om de achterstand van deze groep op de arbeidsmarkt weg te werken.

Als je als werkgever een hele goede reden kan aanvoeren (objectieve rechtvaardiging) om onderscheid te maken is dit in sommige gevallen ook rechtvaardig. Met een rechtvaardigingstoets kun je kijken of de reden van het onderscheid goed genoeg in. Dit is vaak het geval bij onderscheid op grond van leeftijd, arbeidsduur of soort contract.