Bedrijfsrisico’s voor management consultants
Wat er mis kan gaan en hoe je jezelf kunt beschermen
Management consultants kunnen van grote waarde zijn voor een organisatie. Maar in de praktijk blijkt dat deze adviseurs ook regelmatig aansprakelijk gesteld worden. Wat zijn de risico’s bij management consulting en hoe je je hiertegen beschermen?
Taken van een management consultant
Een management consultant kan om allerlei redenen ingehuurd worden: bijvoorbeeld om een noodlijdend bedrijf van de ondergang te redden door de organisatie efficiënter te maken, om advies te geven over kostenbesparingen binnen een bedrijf of om advies te geven hoe een organisatie weer aan bepaalde kwaliteitseisen kan voldoen.
Er zijn dan ook veel soorten management consultants. Je kunt bijvoorbeeld denken aan:
Veranderingsmanagers
Reorganisatie-adviseurs
Organisatiedeskundigen
Bedrijfsadviseurs
Informatie- en data-analisten
Business-architecten
Klachtenfunctionarissen
Bedrijfsrisico’s advieswerk
Het kan je overkomen: je geeft als management consultant verkeerd advies, waardoor een bedrijf schade lijdt. Maar in de meeste gevallen zal de consultant op basis van zijn ervaring en opleiding goed werk afleveren. Helaas komt het regelmatig voor de consultant goed werk levert, maar dat een bedrijf uiteindelijk niet tevreden is en besluit de management consultant aansprakelijk te stellen. Hoe komt dat?
Verkeerde verwachtingen
Zoals gezegd nemen bedrijven vaak pas een management consultant in de arm als zaken niet lopen zoals gewenst. Via management consulting hopen ze dat het weer beter zal gaan. Alleen de verwachtingen naar de adviseur toe zijn niet realistisch.
Bijvoorbeeld: Een consultant geeft advies waardoor een organisatie daadwerkelijk efficiënter wordt, maar deze verbetering heeft niet het beoogde resultaat: het bestuur had gehoopt op een sterke omzetgroei, maar die blijft uit. Het gebeurt helaas dat bedrijven dit toeschrijven aan het (ondermaats) functioneren van de consultant en hem aanklagen.
Een ander voorbeeld van (te) hoge verwachtingen:
Een management consultant moet namens een bedrijf de boekhouding in orde maken, zodat het bedrijf een nieuwe financiering kan aanvragen bij de bank. Hij doet dit en dient de aanvraag in. Hij doet zijn werk goed, maar de bank wijst de aanvraag af. De claim naar de consultant? De consultant zou de stukken niet aangeleverd hebben op een manier die bankfinanciering zou garanderen.
Projecten uit het verleden
Een succesvol afgerond project kan jaren later nog steeds een bedrijfsrisico vormen voor een management consultant. Bedrijven kunnen tegenvallende resultaten namelijk toeschrijven aan het werk van de adviseur, terwijl daar misschien geen goede basis voor is.
Voorbeeld: Een verzorgingshuis moet verbeteringen aanbrengen na een vernietigend rapport van de Inspectie Gezondheidszorg en schakelt hiervoor een management consultant in. Dankzij de wijzigingen die deze adviseur doorvoert voldoet het verzorgingshuis uiteindelijk weer aan de voorgeschreven normen. Maar vanwege de slechte publiciteit rond het oorspronkelijke inspectierapport kiezen maar weinig mensen voor het verzorgingstehuis. Een paar jaar later willen de eigenaren het verzorgingshuis verkopen en blijkt dat de verkoopprijs veel lager is dan verwacht. Daarom geven ze alsnog de management consultant de schuld in de vorm van een flinke schadeclaim. Projecten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst…
Een project waar jij tevreden op terugkijkt, blijkt dan ineens de reden van veel kopzorgen. Dit is helaas de realiteit: je kunt als adviseur jaren later de schuld van dingen waar je niet schuldig aan bent. Maar als de claim er eenmaal ligt, moet je je toch verdedigen.
Gemiste inkomsten
Het mislopen van inkomsten is een veelvoorkomende claim tegen management consultants. Een project loopt vertraging op, waardoor een bedrijf tonnen aan inkomsten misloopt. Wie krijgt hiervan de schuld? Meestal zijn er veel redenen waardoor een project vertraging oploopt. Maar de adviseur is vaak een makkelijk slachtoffer. Misschien was zijn advieswerk prima, maar zodra de claim ingediend is, moet hij toch kunnen aantonen dat hem of haar niets te verwijten is.
Meer over beroepsfouten
Beschermen tegen aansprakelijkheid
Natuurlijk kun je als management consultant een fout maken. Maar soms wordt de adviseur als de schuldige gezien, terwijl dat niet per se het geval is. Hij staat buiten de organisatie, maar is betrokken geweest bij allerlei beslissingen. Het kan voor de hand liggen om de schuld bij deze adviseur te zoeken. Je moet er dus rekening mee houden dat een claim een keer op jouw pad komt, zelfs als je in je eigen ogen geen fouten maakt. Hoe kun je aansprakelijkheid voorkomen? Dit zijn een paar eenvoudige dingen die je kunt doen:
1. Maak duidelijke afspraken
Het begint allemaal met duidelijke afspraken in de vorm van een duidelijk contract. Neem in de overeenkomst dingen op als:
Verantwoordelijkheidsgebieden
Doelstellingen
Betalingsvoorwaarden
Bemiddelingsprocedures in het geval van een probleem
Laat je contract checken door een jurist, zodat je zeker weet dat het contract aansprakelijkheid voldoende afdekt. Natuurlijk moet je ook goede algemene voorwaarden hebben en die ook juist hanteren. Communiceer duidelijk over verwachtingen en over wat je wel en niet doet. Zorg er ook voor dat je verwachtingen goed managet, zodat je te hoge verwachtingen voorkomt.
2. Houd je aan het contract
Het is niet ondenkbaar dat je binnen een organisatie extra werkzaamheden en verantwoordelijkheden toebedeeld krijgt. Wees daar voorzichtig mee, anders doe je werk waar je geen afspraken over gemaakt hebt en waar je zelfs niet voor betaald wordt. Mocht het zo zijn dat je extra verantwoordelijkheden op je neemt, zorg er dan voor dat je deze verantwoordelijkheden ook weer opneemt in je contract met de opdrachtgever.
3. Documenteer je werkzaamheden
Neem de tijd om bij te houden wat je doet en waarom je een bepaalde aanpak kiest. Misschien lijkt dat op het moment niet zo zinvol, maar bij een claim is het heel prettig terug te kunnen vinden waarom een project vertraging opliep. Of waarom je een bepaalde beslissing hebt genomen. Zeker als er jaren later een claim tegen je ingebracht wordt, is het handig dat je voor details niet op je geheugen hoeft te vertrouwen. Een duidelijk logboek geeft veel inzicht in beslissingen en de redenen ervoor. Bijvoorbeeld: misschien liep je vertraging op met een bepaald rapport omdat de gegevens te laat aangeleverd werden. Een detail dat het verschil kan maken tussen schuld en onschuld.
Meer over beroepsaansprakelijkheid voorkomen
Beroepsaansprakelijkheidsverzekering voor management consultants
Hoe goed je jezelf ook probeert te beschermen tegen een claim, je kunt een claim nooit helemaal voorkomen. Bovendien is een (beroeps)fout maken menselijk. Daarom is een beroepsaansprakelijkheidsverzekering (BAV) voor management consultants absoluut een must. Ook omdat de claims in deze branche er niet om liegen: het gaat al snel om getallen met 6 cijfers.
Omdat er veel soorten adviseurs zijn, is het ook verstandig om na te gaan welke dekking jouw verzekeraar biedt. Check bijvoorbeeld hoeveel je verzekeraar uitkeert en welke steun de verzekering biedt: juridisch, bemiddeling (mediation), beroepsaansprakelijkheid enzovoorts. Je wilt de kans op een claim zo klein mogelijk maken en de zekerheid hebben dat je verder kunt als ondernemer op het moment dat je toch aansprakelijk gesteld wordt.
Meer weten over dit thema?
Op onze themapagina vind je nog veel meer interessante artikelen over beroepsaansprakelijkheid.
