Zingeving in het bedrijfsleven: succes boeken door van betekenis te zijn
Wat is zingeving, waarom is het van belang, en hoe kun je als bedrijf meer van betekenis zijn?
Zingeving is ‘het zoeken naar de betekenis, het doel van het leven’, als je het de Dikke van Dale vraagt. Dat klinkt misschien wat vaag of abstract, maar het belang van zingeving voor ons privé- en werkende leven is wetenschappelijk bewezen. Waarom zou je met zingeving bezig willen zijn als bedrijf, ondernemer of medewerker? En hoe kun je méér van betekenis zijn als bedrijf? Duurzaamheidsstrateeg Lise-Lotte Verhoef helpt je op weg.
Zingeving in een notendop
‘Hoe kan ik van betekenis zijn?’ is een vraag die steeds meer mensen bezighoudt. Zeker ook in de bedrijfscontext. Zowel ondernemers als medewerkers willen het gevoel hebben dat hetgeen ze in hun werktijd doen zin heeft. Dat je je bed uitkomt voor iets dat ertoe doet. En dat je onderdeel bent van iets groters.
Rens Bod, hoogleraar Digital Humanities aan de UvA, verdiepte zich in de honderden vormen van zingeving die onze wereld(geschiedenis) rijk is en schreef er het boek ‘Waarom ben ik hier?’ over. Hij kwam tot de conclusie dat het streven naar zingeving van alle tijden en culturen is. Mensen willen en kunnen zelf een doel aan hun leven geven.
Het belang van zingeving in de bedrijfscontext
Voor zowel ondernemers als werknemers wordt van betekenis zijn in hun werk steeds belangrijker. Wat ze doen, hoe ze dat doen en met wie ze dat doen, moet kloppen met de eigen normen en waarden. De mate waarin we het gevoel hebben dat we ons bed uitkomen voor iets zinnigs, heeft effect op onze gedrevenheid en ons werkplezier, maar ook op strategische en operationele beslissingen. Daarmee is het niet enkel een gevoelskwestie; het wordt in toenemende mate belangrijk voor het voortbestaan van het bedrijf.
Een nieuwe definitie van bedrijfssucces
Steeds meer ondernemers zijn intrinsiek gedreven om het gat in de maatschappij - in plaats van enkel het gat in de markt - te dichten. Zingeving speelt dan ook een sleutelrol in de betekeniseconomie. Bedrijven raken er in toenemende mate van overtuigd dat ze hun bestaansrecht niet langer verwerven door enkel financieel succes te boeken. De focus wordt verlegd naar de impact die het bedrijf heeft op de samenleving. Ben je aantoonbaar van waarde voor mens en planeet? Dan bind je daarmee klanten, gedreven medewerkers en waardevolle partners aan je.
Talent aantrekken en behouden
Werknemers selecteren hun werkgever in toenemende mate op de missie die het bedrijf nastreeft en in hoeverre ze dat persoonlijk als zinvol beschouwen. En nemen afscheid als dit onvoldoende het geval blijkt te zijn.
Hoewel je niet kunt stellen dat “zinvol” voor iedereen met duurzaamheid te maken heeft, is het veelzeggend dat 4 op de 10 jongeren overweegt om te vertrekken wanneer een werkgever zich niet met duurzaamheid bezighoudt.
Morele ambitie aanwakkeren en volgen
Rutger Bregman doet daar nog een schepje bovenop. Zingeving zou in je werk geen bijzaak, maar hoofdzaak moeten zijn. De maatschappelijke uitdagingen van vandaag de dag schreeuwen erom.
In zijn onlangs verschenen boek ‘Morele Ambitie’, stelt Bregman dat veel te veel professionals hun talenten en tijd verspillen aan banen die de grote problemen van onze tijd op geen enkele manier helpen oplossen. Of zelfs: banen die klimaatverandering, belastingontduiking of ongelijkheid verergeren.
Bregman spreekt dan ook de morele ambitie van de lezer aan. Waarbij morele ambitie door hem gedefinieerd wordt als “de wil om de wereld drastisch te verbeteren”. Iets wat bij zowel ondernemers als medewerkers aangewakkerd én in de praktijk gebracht mag worden, wat Bregman betreft.
De vruchten plukken van betekenisvol werk
Naast de positieve impact die het doen van betekenisvol werk heeft voor de samenleving, heeft het zinvol invullen van je werk veel positieve effecten voor zowel ondernemers als werknemers.
Ervaar je je (werkende) leven als betekenisvol, dan heeft dat een positief effect op onder andere je gezondheid, levensduur en levenstevredenheid. Een sterk gevoel van zingeving helpt ook bij het maken van keuzes en vergroot je zelfvertrouwen.
Een groeiend onderzoeksveld
De interesse in zingeving in relatie tot het werkende leven is groeiende. Werk en Zingeving is bijvoorbeeld een Masteropleiding bij Rijksuniversiteit Groningen. Vragen als “Hoe draagt werk bij aan welzijn?” en “Wat kan zingeving bijdragen aan de cultuur binnen organisaties?” staan binnen deze opleiding centraal.
Ook Maroesjka Versantvoort, bijzonder hoogleraar Arbeid en Zingeving, heeft zich namens het Sociaal en Cultureel Planbureau verdiept in hoe werken bijdraagt aan het (niet) ervaren van zin in ons leven. “Door te streven naar werk en werkomstandigheden die zingevend zijn, kan een win-win-situatie gerealiseerd worden. Zowel voor het individu als voor de samenleving”.
Zingeving en geluk
“Zingeving en geluk zijn niet hetzelfde”, vertelt hoogleraar Rens Bod in een interview met Folia. Een voorbeeld? Verzetsstrijders in de Tweede Wereldoorlog. Of strijden tegen armoede, klimaatverandering of ongelijkheid. Men maakt er niet per se gelukshormonen van aan, maar komt er wel hun bed voor uit.
Hoe je als bedrijf meer van betekenis kunt zijn
Als ondernemer heb je een mooi middel in handen waarmee je van betekenis kunt zijn: jouw bedrijf. Dit gaat verder dan tevreden klanten. Middels je bedrijf, kun je een verschil maken voor mens en milieu. Hoe? We lichten drie routes toe.
1. Strategische keuzes maken voor meer impact
Wie of wat wordt er beter van dat jouw bedrijf bestaat? Wat zullen toekomstige generaties elkaar vertellen over jouw organisatie? Door jezelf dit soort vragen te stellen, krijg je een beter beeld van de impact die jij met jouw bedrijf maakt.
Kun je de vragen niet naar eigen tevredenheid beantwoorden? Dan is dat een mooie aanleiding om je verdienmodel, aanbod en/of doelgroep met een frisse blik te bekijken. Welke keuzes heb je destijds gemaakt? Sta je daar nu nog achter? Welke stappen - klein en groot - kun je zetten om meer positieve impact te maken met jouw bedrijfsactiviteiten?
2. Betekenisvolle banen bieden
Heb jij mensen in dienst? Dan speel jij als werkgever een belangrijke rol in het werkende leven van je medewerkers. Wij Nederlanders werken gemiddeld iets meer dan 1.400 uren per jaar. Dat is heel wat tijd die we zinvol kunnen besteden.
Of jouw medewerkers het gevoel hebben dat ze betekenisvol werk doen, kun je ze natuurlijk gewoon vragen. Zingeving speelt dan ook een steeds grotere rol in medewerkerstevredenheidsonderzoeken. Hebben ze het gevoel dat ze onderdeel zijn van een groter geheel? Is de missie van het bedrijf duidelijk en wordt deze doorleefd? Hoe beoordelen ze hun eigen bijdrage aan een mooiere wereld?
3. Impact maken in en met je keten
Als jij vastberaden bent om met je bedrijf en team onderdeel te zijn van (een stukje van) de oplossing van de grote maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan, dan kun je dit niet alleen. Je ketenpartners vormen hierin een belangrijke schakel.
Immers, ook zij werken met natuurlijke hulpbronnen. Ook zij bieden (g)een betekenisvolle baan aan hun werknemers. En ook zij hebben ketenpartners met wie ze positieve of negatieve sociale en ecologische impact kunnen maken.
Wil je als keten of zelfs als sector meer van betekenis zijn, dan zul je dus moeten samenwerken. Oftewel: in gesprek gaan met leveranciers en afnemers. Op welke manieren zijn zij van waarde voor mens en planeet? Welke maatschappelijke uitdaging(en) kunnen jullie samen helpen oplossen? Waar zien zij kansen voor jou om van groter nut te zijn voor onze samenleving, en andersom? Dikke kans dat dit je niet alleen inzicht en nieuwe betekenisvolle ideeën oplevert.
Hoe ga jij werk maken van zingeving?
Zingeving iets spiritueels of religieus? Vast! Maar zingeving is ook in de bedrijfscontext hartstikke relevant. Sterker nog: als jij je werk als weinig of niet betekenisvol ervaart, kun je daar enorm op leeglopen. Zonde, want werk speelt een belangrijke rol in ons leven en kan juist enorm positief bijdragen aan ons welzijn.
Bovendien zien we dat bedrijven die - door intrinsieke motivatie van de ondernemer danwel door externe factoren - actief en aantoonbaar van betekenis zijn, beter in staat zijn talent, klanten en duurzame zakenpartners aan zich te binden. Hoogste tijd om dit dus te omarmen als sleutel tot succes.
