Wat is de betekeniseconomie?
Een kennismaking met de betekeniseconomie en kansen voor het bedrijfsleven
Binnen het bedrijfsleven hangt een transitie in de lucht. Eén waarin bedrijven niet langer financiële waarde maar waarde voor mens en milieu voorop zetten. Deze positieve verandering hebben we te danken aan de opkomst van de betekeniseconomie. Waar komt de betekeniseconomie vandaan? En welke kansen biedt het ondernemers?
Van kenniseconomie naar betekeniseconomie
De betekeniseconomie, ook wel purpose economy of nieuwe economie genoemd, komt niet uit de lucht vallen. Het is een logisch vervolg op de economische systemen die we eerder hebben gekend, legt Aaron Hurst in zijn boek ‘The Purpose Economy’ uit.
De evolutie van economische systemen
Onze economie heeft door de eeuwen heen verschillende transities doorgemaakt:
Agrarische economie: Het verhandelen van grondstoffen zoals zout en rijst.
Industriële economie: De uitwisseling van kant-en-klare producten na de uitvinding van de stoommachine.
Kenniseconomie: De digitalisering en globalisering zorgen ervoor dat kennis en het uitwisselen van informatie voorop staat.
Kenniseconomie, geld en status
De kenniseconomie draait, dankzij de opkomst van de computer en het internet, voornamelijk om het uitwisselen van informatie. De industrialisatie en de komst van kennisgedreven bedrijven hebben de afgelopen periode gezorgd voor enorme welvaartsgroei. We werken ontzettend efficiënt, kunnen elkaar op elk moment van de dag bereiken en kennen steeds meer luxe. Daarbij streven we naar economische waarden zoals geld en status in een poging om geluk te vinden.
Dankzij deze economische vooruitgang leven we nu in een wereld die gezonder, veiliger en welvarender is dan ooit. Maar aan deze vooruitgang hangt een hoog prijskaartje: klimaatproblemen stapelen zich op en de sociale ongelijkheid is reusachtig.
Overgang kenniseconomie naar betekeniseconomie
Op dit moment bevinden we ons tussen de kenniseconomie en betekeniseconomie in. Deze transitie wordt gedreven door de urgentie van maatschappelijke en ecologische uitdagingen, zoals klimaatverandering en sociale ongelijkheid.
Wat kenmerkt de betekeniseconomie?
Mede door de sociale en ecologische uitdagingen die ons boven het hoofd hangen, is er een groeiend verlangen naar betekenis. We zien steeds vaker in dat het streven naar geld, status en daarmee welvaart ons eigen welzijn - en die van onze kinderen - niet altijd ten goede komt. Dat heeft ertoe geleid dat mensen goed willen doen, van betekenis willen zijn en bij willen dragen aan het oplossen van de problemen die we zelf hebben gecreëerd.
Maslow’s piramidemodel
Dit is in lijn met Maslow’s Hierarchy of Needs. Wanneer we een behoefte hebben vervuld, gaan we volgens dit piramidemodel een stap omhoog. Nu we veilig een dak boven ons hoofd hebben, voldoende kunnen eten en drinken en warme sociale contacten hebben gelegd, gaan we zoeken naar manieren om onszelf maximaal te ontplooien. Dit is dan ook precies wat de betekeniseconomie kenmerkt: de zoektocht naar zingeving en goed doen.
In hun boek Pioniers van de Nieuwe Welvaart geven Kees Klomp en Nadine Maarhuis dit mooi weer door de economische revolutie beschreven door Aaron Hurst als het ware over Maslow’s piramidemodel heen te leggen.
Van waarde voor shareholders naar waarde voor stakeholders
De groeiende behoefte aan betekenis heeft natuurlijk ook invloed op het bedrijfsleven. Waar het succes van bedrijven nu vaak nog wordt opgehangen aan hoeveel financiële waarde het bedrijf heeft gecreëerd, zal dat in de nabije toekomst veranderen. In de betekeniseconomie wordt het succes van je bedrijf niet alleen bepaald door de financiële waarde die je creëert, maar vooral door de bijdragen die je bedrijf levert aan het oplossen van sociale of ecologische uitdagingen.
Wil je als bedrijf succesvol deelnemen in de betekeniseconomie? Dan is het belangrijk dat je je focus verlegt van shareholders naar stakeholders: geen winstmaximalisatie voor enkelen, maar waardemaximalisatie voor velen. Stakeholders zijn entiteiten die door jouw bedrijf worden beïnvloed, zoals natuurlijk je klanten, leveranciers en medewerkers, maar ook lokale gemeenschappen en het milieu. Er zijn dus een hoop domeinen waar je als bedrijf waarde kunt toevoegen. Het is aan jou om te bepalen waar en hoe je dit wilt doen.
De toekomst van de betekeniseconomie
De betekeniseconomie is een systeemverandering die onze samenleving fundamenteel transformeert. Hoe ziet de toekomst eruit?
1. Kleine en middelgrote bedrijven als aanjagers
Vooral mkb’ers en familiebedrijven spelen een cruciale rol in deze transitie. Hun lokale betrokkenheid en focus op lange termijn continuïteit maken hen bij uitstek geschikt om betekenisvol te ondernemen.
2. Wetgeving en regelgeving stimuleren duurzame bedrijfsvoering
Overheden en internationale organisaties zetten steeds meer in op striktere ESG-wetgeving (Environmental, Social & Governance). Dit betekent dat bedrijven steeds vaker verplicht worden om transparant te rapporteren over hun impact op mens en milieu.
3. Nieuwe vormen van waardering en beloning
In de toekomst zullen bedrijven niet alleen worden afgerekend op financiële prestaties, maar ook op maatschappelijke impact. Dit kan leiden tot alternatieve economische modellen waarin duurzaamheid en welzijn een centrale rol spelen.
Aan de slag met betekenisvol ondernemen
Weet je met je bedrijf waarde te creëren voor mens en milieu? Gaaf! Dan ben je betekenisvol aan het ondernemen. Is dit een onderwerp dat relatief nieuw voor je is? Met onderstaande tips kun je je dit wat meer eigen maken.
Haal inspiratie op bij betekenisvolle ondernemers
Een goede manier om kennis te maken met de wereld van betekenisvol ondernemen, is door simpelweg een aantal inspirerende bedrijven of ondernemers te gaan volgen. Dit kunnen B Corp-gecertificeerde bedrijven zijn, zoals Fairphone, Auping, Holie en Blyde of bedrijven zoals Tenue de Soleil, Breedweer en Pieter Pot. Neem eens een kijkje op hun website en volg de eigenaren via LinkedIn.
Ga aan de slag met de Sustainable Development Goals
De Sustainable Development Goals, opgesteld door de Verenigde Naties, bieden ook voor bedrijven een prettig raamwerk om met duurzaamheid aan de slag te gaan. Neem deze 17 doelen en de onderliggende subdoelen onder de loep en ga eens na welke onderwerpen je aan het hart gaan. Zou je hier met je bedrijf een positieve bijdrage aan kunnen leveren?
Meld je aan voor betekenisvolle gemeenschappen of trainingen
Er zijn verschillende netwerken en initiatieven die zich inzetten voor de betekeniseconomie. Denk aan organisaties zoals MVO Nederland, THRIVE Institute of School for Change. Zij bieden trainingen, netwerkevenementen en kennisdeling om betekenisvol ondernemen naar een hoger niveau te tillen.
