Zakelijke overeenkomst ontbinden: hoe pak je dat aan?
Diverse scenario’s en tips hoe je kunt handelen
Ben je in zee gegaan met een ander bedrijf en is het tijd dat jullie wegen zich scheiden? Afhankelijk van de reden, bestaan er verschillende manieren om de zakelijke overeenkomst te ontbinden. Hoe dat precies zit, lees je hier.
Reden van einde samenwerking is bepalend voor traject
Hoe het einde van een zakelijke samenwerking tot stand komt en daarmee het ontbinden of nietig verklaren van een overeenkomst is van groot belang. De reden is daarbij bepalend voor het traject dat je ingaat. Elk van deze onderstaande redenen is het startschot van een uniek traject:
Je wilt niet verder met een bedrijf dat zich wel gewoon aan de afspraken houdt;
De contractspartij houdt zich niet aan gemaakte afspraken;
De contractspartij toont wilsgebrek;
Een overeenkomst voor bepaalde tijd loopt af.
Je wilt niet verder: de overeenkomst laten ontbinden
Hoewel gemaakte afspraken netjes worden nageleefd, besluit je toch dat het tijd is om de samenwerking te beëindigen. Dat gaat meestal niet zonder slag of stoot. Jullie hebben immers een overeenkomst gesloten waarin al dan niet afspraken zijn opgenomen over ontbinding. Of er staat iets over vermeld in de Algemene Voorwaarden van je contractpartner. Toch zijn er zeker mogelijkheden om de zakelijke overeenkomst te laten ontbinden.
Zakelijke overeenkomst ontbinden: kan dat zomaar?
Voor sommige zakelijke overeenkomsten zijn specifieke regels over opzegging en ontbinding in de wet opgenomen, zoals arbeidsovereenkomsten en huurovereenkomsten.
Anderzijds bestaan er geen wettelijke regels over de opzegging van de meeste andere zakelijke overeenkomsten. Toch betekent dit niet dat je voor altijd ergens aan vast zit. Ook een overeenkomst die je voor onbepaalde tijd aangaat kan in principe worden opgezegd, zelfs als daarover niets staat beschreven in de overeenkomst zelf. Houd in dat geval wel rekening met een (relatief) lange opzegtermijn en een eventuele afkoopsom.
Probeer te onderhandelen
Wil je - om wat voor reden dan ook - van een zakelijke overeenkomst af? Probeer altijd eerst te onderhandelen. Misschien komen jullie er samen uit en gaat de andere partij akkoord met jouw beëindigingsverzoek. Wees tijdens een gesprek altijd transparant en eerlijk en motiveer goed waarom je de overeenkomst wilt beëindigen.
Stuur een brief met verzoek tot ontbinding
Je kunt ook meteen een officiële brief sturen waarin je aangeeft dat je niet verder wilt. Is de andere partij het ermee eens? Dan komen de gemaakte afspraken te vervallen en wordt de overeenkomst ontbonden. Is je contractspartij het er niet mee eens? Ook dan kan onderhandelen uitkomst bieden. Misschien dat een bepaalde financiële vergoeding volstaat. Komen jullie er toch niet uit? Dan zal een rechter zich over het verzoek moeten buigen.
Ben je een kleine ondernemer? Bekijk de reflexwerking
Als kleine ondernemer mag je je onder bepaalde omstandigheden beroepen op dezelfde regels die consumenten beschermen. Dit heeft reflexwerking. Je zou je bijvoorbeeld kunnen beroepen op de 14 dagen bedenktijd die een consument heeft bij online aankopen. Gaat de andere partij hier niet in mee? Dan buigt een rechter zich over dit geschil. Door middel van een aantal vragen zal een rechter vaststellen of jouw situatie inderdaad vergelijkbaar is met die van een consument.
Degene die heeft getekend is handelingsonbevoegd
Het kan voorkomen dat iemand een krabbel heeft gezet die helemaal niet bevoegd was. Oftewel, de persoon die heeft getekend is handelingsonbevoegd. Hierdoor is de overeenkomst niet rechtsgeldig tot stand gekomen. Je kunt je dan beroepen op handelingsonbevoegdheid van de persoon in kwestie om van de overeenkomst af te komen.
Contractpartij komt afspraken niet na: dit zijn je opties
Wanneer je een zakelijke overeenkomst hebt gesloten met een partij die bepaalde afspraken niet nakomt, sta je sowieso sterker. Er is dan sprake van tekortkoming in de nakoming. Je kunt dan van de overeenkomst af indien er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan:
De andere partij komt de verplichtingen niet na
Het gaat om een belangrijke tekortkoming in de afspraken
De andere partij kan de verplichting niet nakomen of is in verzuim
In gebreke stellen
Heeft de andere partij een fatale termijn overschreden? Dan stel je de partij eerst schriftelijk in verzuim. Deze stap is heel belangrijk. Je bent wettelijk verplicht om een wanpresteerder of schuldenaar eerst in gebreke te stellen. Zo’n ingebrekestelling is een schriftelijke aanmaning waarmee je de kans biedt om gemaakte afspraken binnen een redelijke termijn alsnog na te komen. Het is een soort van laatste waarschuwing.
Reageert de contractspartij niet op de ingebrekestelling? Dan kun je overgaan tot ontbinding van het contract, het eisen van een schadevergoeding of het starten van een juridische procedure.
Voorbeeldbrief ontbinden zakelijke overeenkomst in geval van verzuim
Geachte heer/mevrouw,
Betreft: buitengerechtelijke ontbinding overeenkomst
Ons is gebleken dat u, ondanks de herhaaldelijke aanmaningen die we hebben gestuurd, de volgende rekeningen niet heeft betaald:
Factuurnummer Factuurdatum
2023-061 xx-xx-xxxx
2024-001 xx-xx-xxxx
Onder verwijzing naar de met u op xx-xx-xxxx gesloten koopovereenkomst delen wij u mede dat wij door middel van deze brief de genoemde koopovereenkomst buitengerechtelijk ontbinden. Dit op basis van het bepaalde in de artikelen 6:265 respectievelijk 6:267 van het Burgerlijk Wetboek.
Wij sommeren u derhalve de aan u, op basis van genoemde koopovereenkomst, geleverde producten per direct aan ons ter beschikking te stellen, bij gebreke waarvan wij u onverwijld in rechte zullen betrekken.
Om er zeker van te zijn dat de brief u bereikt, zenden wij deze zowel per gewone als per aangetekende post.
In de hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Hoogachtend,
[Handtekening]
Tip: in ons online portaal vind je meer dan 100 rechtsgeldige HR-documenten.
Overeenkomst ontbinden op basis van wilsgebrek
Nog vervelender is het wanneer er sprake is van wilsgebrek van je contractpartij. Dat gaat namelijk verder dan het niet nakomen van gemaakte afspraken. Er bestaan vier wilsgebreken:
1. Dwaling
Blijkt dat je iets totaal anders geleverd krijgt dan je dacht overeengekomen te zijn? Dan is er sprake van dwaling. Onder bepaalde omstandigheden mag de overeenkomst de prullenbak in.
Dwaling door een onjuiste mededeling (voorbeeld)
Stel, je gaat in zee met een IT-leverancier die belooft dat een bepaald softwarepakket al je logistieke zorgen op het gebied van inkoop, voorraadstatussen en klantcontact wegneemt. Nu blijkt in de praktijk dat de software vol bugs zit en bepaalde functionaliteiten niet of nauwelijks werken.
Dwaling door ongeoorloofd zwijgen (voorbeeld)
Stel, je koop een tweedehands zakelijke auto. De autoverkoper ‘vergeet’ alleen te vermelden dat de betreffende auto is geïmporteerd uit Duitsland waar het compleet in de kreukels heeft gelegen. Deze schade ebt flink na en nu blijkt uit onderzoek van een andere garage dat er extra herstelwerkzaamheden nodig zijn om de auto APK-waardig te maken. Dit is reden genoeg om terug te gaan naar de oorspronkelijke garage en de koopovereenkomst nietig te laten verklaren.
Wederzijdse dwaling
Gaan zowel jij als de andere partij uit van een onjuiste veronderstelling? Dan is er sprake van wederzijdse dwaling.
2. Bedrog
Heeft de andere partij je bewust misleid? Dan spreken we van bedrog. Ook dit is reden genoeg voor ontbinding van de overeenkomst.
3. Bedreiging
Helaas beschikt niet iedereen over voldoende fatsoen. Gaat een partij over tot bedreiging tegen jou, je naasten, je medewerkers of je eigendommen? Het mag dan geen verrassing zijn dat dit reden genoeg is om de overeenkomst nietig te verklaren.
4. Misbruik van omstandigheden
Een contractpartij kan ook misbruik maken van een bepaalde situatie waarin je verkeert. Stel, je bent vanwege psychische of lichamelijke omstandigheden extra kwetsbaar. Vervolgens laat een contractpartij jou willens en wetens ergens onder - voor jou - zeer ongunstige voorwaarden voor tekenen. Dan kun je je beroepen op misbruik van omstandigheden.
In alle gevallen wanneer dwaling wordt vastgesteld is de overeenkomst vernietigbaar. Je dient de wederpartij wel een verklaring te sturen dat je de overeenkomst vernietigt. Of je legt dit verzoek bij de rechter neer. Wees je er wel van bewust dat dwaling een complex verhaal is waar veel haken en ogen aan zitten. Oftewel, in de praktijk is het meestal geen zwart-wit verhaal waarbij de uitkomst glashelder is.
Zakelijke overeenkomst vernietigen
Een zakelijke overeenkomst vernietigen gaat verder dan een zakelijke overeenkomst ontbinden: alle prestaties dienen, voor zover mogelijk, te worden teruggedraaid.
Beroepen op redelijkheid en billijkheid
Wanneer alle bovengenoemde mogelijkheden in jouw geval niet werken, kun je je nog beroepen op de redelijkheid en billijkheid. Je kunt bij een contractspartij aangeven dat het instandhouden van de overeenkomst gezien bepaalde (persoonlijke) omstandigheden onacceptabel is. Indien de andere partij hier niet mee akkoord gaat, kun je naar de rechter stappen. Je moet vervolgens kunnen aantonen waarom het instandhouden van de overeenkomst onacceptabel is.
Automatisch ontbinden
Een overeenkomst sluit je af voor een bepaalde of onbepaalde tijd. Gaat het om een tijdelijke overeenkomst? Dan eindigt deze automatisch wanneer de einddatum wordt bereikt en er geen verlenging plaatsvindt. Je hoeft hiervoor niets te doen. Behalve als het gaat om een tijdelijke arbeidsovereenkomst.
Brief einde contract bepaalde tijd
Gaat het om een tijdelijke arbeidsovereenkomst die je wilt ontbinden? Zorg dan dat je minimaal één maand voor de einddatum van het tijdelijke contract je werknemer schriftelijk op de hoogte stelt. Houd je geen rekening met de wettelijke aanzegtermijn van één maand? Dan heeft je werknemer recht op een vergoeding.
Tip: Bekijk de aandachtspunten bij het opzeggen van een arbeidsovereenkomst.
