Hoe ga ik om met oudere medewerkers?

Waar je vroeger niet wist hoe snel je oude medewerkers moest vervangen voor jonge mensen, is het nu juist belangrijk te kunnen dealen met vergrijzing. Je hebt je oude medewerkers over een paar jaar hard nodig.

Oudere werknemers moet je koesteren. Hoe je het beste uit deze werknemers haalt en hoe je je personeelsbeleid ‘vergrijzingsproof’ maakt, weet schrijver Rob Egberts. In zijn boek ‘Haal meer rendement uit talent’ geeft hij tips voor een goedlopend personeelsbeleid. Wij geven een voorproefje.

Babyboom

Het aantal 65-plussers neemt toe, het aantal geboortes neemt af. Zo'n 14 procent van de totale bevolking is 65-plus. Gevolg? Werknemers moeten langer werken. En dat terwijl veel oudere werknemers volgend jaar de arbeidsmarkt zullen verlaten. Waarom? De babyboomers uit 1945-1950 worden dan 64 jaar en een aantal van hen zal vervroegd met pensioen gaan.

Strategie

Dus: extra aandacht voor de oudere werknemers om hen optimaal te kunnen gebruiken en ook aan je bedrijf te blijven binden. 72 procent van de werkgevers heeft geen strategie ontwikkeld om oudere werknemers te behouden. Wat je kunt doen om daar verandering in te brengen:

• Bonussen: Gebruik financiële bonussen die de overheid beschikbaar stelt voor werkgevers die ouderen aannemen en/of in dienst hebben. Neem je een uitkeringsgerechtigde in dienst die 50 jaar of ouder is of heb je een werknemer van 62 jaar of ouder in dienst, dan krijg je premiekorting.

• Cao: Verschillende werkgevers nemen ook maatregelen om ouderen te ontzien op in cao’s. Denk daarbij aan werving en selectie van ouderen, afspraken over arbeidstijden en afspraken over doorwerken na 65 jaar.

• Ontziebeleid: Extra verlof, taakverlichting, ergonomische maatregelen, ed.

• Aantrekkelijkheid: Zorg dat het werk interessant en afwisselend blijft voor je werknemers

• Verversingsstrategie: accepteer dat je oudere werknemers beperkt in kunt zetten en zoek daarvoor oplossingen op financieel gebied

• Ontwikkelings- of leerstrategie: verbeter de inzetbaarheid van oudere werknemers, waarbij je duurzame en brede inzetbaarheid stimuleert.

Hoe houd je oudere werknemers tevreden?

Onderzoek van Manpower gaf de volgende uitkomsten als houvast voor de omgang met oudere werknemers:

-         Zorg voor een prestatieafhankelijk salaris

-         Behandel oudere werknemers met respect

-         Zorg dat deze werknemers een goed inzicht hebben van wat er wordt verwacht

-         Geef ze het gevoel dat ze erbij horen

-         Behandel hen gelijk

-         Geef hen toegang tot instrumenten, middelen en informatie om te presteren

-         Geef hen gelijke opleidingsmogelijkheden

-         Geef ze open en eerlijke wederzijdse feedback

-         Zorg voor sterk teamwork

-         Geef erkenning

-         Geef ze promotiekansen

-         Geef hen inzicht hoe de functie bijdraagt aan het succes van de onderneming

-         Geef hen zekerheid

Hoe kun je vergrijzing plannen?

Omdat je vergrijzing kunt zien aankomen, kun je een planning maken en kijken welk personeel je sowieso nodig hebt. Bedenk ook waar je met je bedrijf heen wil en welk personeel je daarvoor nodig hebt. Probeer vast een inschatting te maken van het aantal werknemers dat je organisatie zal verlaten vanwege pensioen. Loop je het risico dat bepaalde functies daardoor onbemand worden? En zijn dat cruciale functies?

Bespreek ook met je werknemers wat ze zelf van plan zijn. Willen ze graag nog een aantal jaar blijven werken of zijn ze juist van plan vervroegd uit te treden?

Beeld ouderen

Hoewel sommige oudern lichamelijk achteruit gaan, hoeft dat niet te betekenen dat álle ouderen achteruit gaan. Bovendien hoeft lichamelijke achteruitgang geen gevolgen te hebben voor de inzetbaarheid. Cognitief kan iemand nog heel helder zijn.

Ziek

Hoewel het beeld over ouderen niet zo rooskleurig is, blijkt uit onderzoek van TNO dat ouderen helemaal niet vaker ziek zijn dan jongeren. En de psychische gezondheid neemt juist toe (19 procent van de jongeren tot 25 jaar heeft een of meer psychische klachten, tegenover 10 procent van de mensen tussen de 65 en 74 jaar). Gaat een oudere werknemer wel achteruit, dan kun je dat compenseren met slimme strategieën en/of hulpmiddelen.

Veroudering

Toch is het wijs om overbelasting en ervaringsconcentratie (te lang hetzelfde werk doen) te voorkomen. Als je ouderen te lang hetzelfde werk laat doen, loop je namelijk het risico op:

-         Technische veroudering: de fysieke of geestelijke mogelijkheden van de werknemer nemen af.

-         Economische veroudering: bepaalde beroepskwaliteiten van de werknemer zijn economisch gezien overtollig.

-         Culturele of perspectivische veroudering: kwaliteiten van de werknemer nemen af in waarde, als gevolg van verouderde opvattingen, waarden en normen. Ook ouderen kunnen zichzelf verder ontwikkelen. Stimuleer dat en daag ze uit.

Gezondheid

Je kunt zelf ook de leefstijl van medewerkers beïnvloeden. De leefstijl BRAVO bijvoorbeeld (bewegen, niet roken, weinig alcohol, gezonde voeding en ontspanning). Zo kun je als werkgever waterkoelers plaatsen, fitness aanbieden, een bijdrage geven in de kosten van sportlessen, fietsen aanmoedigen, voorlichting geven over gezonde leefstijl, een gezondheidsweek organiseren, lessen geven over gezond koken, gezondheidsprogramma’s aanbieden, medische kennis en advies geven en de vette hap ontmoedigen in bedrijfsrestaurants.

Talenten

Zorg dat je optimaal gebruik maakt van de talenten van je werknemers. Ouderen scoren vaak beter op competenties als teamwork, communicatie, sociale vaardigheden, zelfsturing, projectmanagement, leiderschap, planning en organisatie en probleemoplossend vermogen.

Scholing

Laaggeschoolden en ouderen nemen minder deel aan scholing. Ze lijken minder snel nieuwe informatie in zich op te nemen. Maar dat is geen reden om scholing niet aan te bieden en het niet te stimuleren. De reden dat ze het niet doen, kan bij henzelf liggen. Soms vinden ouderen dat ze te oud zijn om te leren, waardoor ze inderdaad ook over minder actuele kennis beschikken: een vicieuze cirkel.

Wat ook kan, is dat de oorzaak bij de werkgever ligt: diegene wil niet investeren in scholing en training van oudere werkgevers. Toch is het wijs ook oudere werknemers bij te scholen: zij zullen minder snel dan jongeren wisselen van baan, waardoor je je investering terugverdient.

Bron: Boek: 'Haal meer rendement uit talent' van Rob Egberts.