Wat is een VAR-verklaring?

De VAR-verklaring bestaat niet meer. Maar als zzp'er, freelancer of interim-manager heb je er vast weleens over gehoord. Deze verklaring gaf duidelijkheid of je opdrachtgever loonheffingen moet inhouden en afdragen over je inkomsten.

VAR vervangen door DBA

Per 1 mei 2016 is de VAR-regeling vervangen door de wet DBA. Dit artikel is bedoeld om je achtergrond te geven over de oude VAR-regeling. Zo weet je als starter dat het niet per se over voetbal gaat als je collega-ondernemers hoort praten over de VAR-verklaring.

Wil je direct meer weten over de huidige regeling? Lees dan hier meer over de Wet DBA.

Verklaring Arbeidsrelatie

Een Verklaring arbeidsrelatie (VAR) is een verklaring waarmee de Belastingdienst beoordeelde of je opdrachtgever verplicht was om loonbelasting en sociale premies te betalen over de werkzaamheden die je uitvoerde. Belangrijk om te weten, zeker met het oog op inkomstenbelasting en loonheffingskorting die je moest betalen als ondernemer.

Welke typen VAR waren er?

Binnen acht weken kreeg je te horen welk type VAR bij je situatie paste. Dat kon ‘loon uit dienstbetrekking’, ‘winst uit onderneming’ (VAR-wuo), ‘inkomsten uit werkzaamheden voor rekening en risico van uw vennootschap’(VAR-dga) of  ‘resultaat uit overige werkzaamheden’ (VAR-row) zijn. Meer hierover in het artikel ‘Welke typen VAR waren er?’.

Hoeveel VAR-verklaringen had je nodig?

Je moest een VAR aanvragen voor dezelfde soort werkzaamheden die je voor één of meer opdrachtgevers uitvoerde. Schreef je dus artikelen voor de regionale krant en artikelen voor een landelijke weekblad? Dan hoefde je maar één VAR aan te vragen. Maar ontwierp je een website voor de ene opdrachtgever en schreef je daarnaast teksten voor een landelijk weekblad? Dan had je twee VAR-verklaringen nodig.

Op welk moment kon je een VAR aanvragen?

Je kon hele jaar door een VAR aanvragen. Na de beoordeling van de Belastingdienst was deze VAR tot het einde van het kalenderjaar geldig, tenzij je opdracht doorliep na 1 januari. Dan was je VAR nog maximaal een jaar geldig. Vanaf 1 september kon je alvast een aanvraag doen voor het volgende kalenderjaar.

Hoe een VAR aanvragen?

Via een online formulier van de Belastingdienst kon je vanuit huis een VAR-verklaring elektronisch aanvragen en versturen. En voor de liefhebbers van papier was er de vertrouwde papieren versie. Via de door jou ingevulde gegevens bleek bij de Belastingdienst of er sprake was van één of meerdere opdrachtgevers, of je een financieel risico liep, of je zelf mocht bepalen hoe je de opdracht uitvoerde en of je vervangbaar was door iemand anders. Dit alles had gevolgen voor het type VAR dat je kreeg.

Waarom geen VAR meer?

Het probleem met de regeling was dat de VAR - in de ogen van het kabinet - zorgde voor schijnzekerheid. Je moest namelijk aan een aantal voorwaarden voldoen om een VAR te krijgen, zoals voor minimaal drie verschillende opdrachtgevers werken (bij de VAR-wuo). Je kon hier dus pas in de loop van het jaar aan voldoen, terwijl je wel flinke naheffingen kon verwachten als je hier toch niet aan voldeed. Bovendien werd je VAR dan ingetrokken.

Wat nu?

Op 1 mei 2016 is de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) ingegaan. Dit houdt in dat je als zzp’er of freelancer geen VAR meer aan hoeft te vragen, maar dat je samen met de opdrachtgever een simpel modelcontract invult als er twijfel is over . Bovendien moet de DBA ervoor zorgen dat het financiële risico eerlijker verdeeld wordt als er toch sprake is van een verkapt dienstverband. Eerst lag het risico bij de zzp’er, maar nu is ook de opdrachtgever aansprakelijk en betaal je dus samen.

Kritische geluiden

Staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën heeft de wet DBA opgesteld, nadat zijn eerdere plan hevige kritiek ontving. Het eerste plan, de Beschikking Geen Loonheffingen (BGL), zou namelijk heel veel administratieve rompslomp met zich meebrengen. Toen de wet DBA uiteindelijk inging, bleef er kritiek komen, omdat de wet niet de duidelijkheid creëerde die men had verwacht. De huidige status is dat er weer een opvolger gaat komen in de vorm van een opdrachtgeversverklaring.